مبحث چهارم مقررات ملّی ساختمان تعیین کننده شکل و نحوه قرارگیری مجاز ساختمان در زمین و فضاهای باز و ضوابط مربوط به تصرفهای مختلف و حداقلهای الزامی فضاها و تأمین نور و تعویض هوا است.
در رابطه با امر ایمنی، مسیرها و جایگاه ها و بازشوهای امداد رسانی، برای شرایطی که حوادثی چون زمین لرزه کارآئی دسترسهای خروج در مبحث سوم مقررات ملّی ساختمان را دچار مخاطره نموده باشد، مطرح گردیده و تلاش شده تا امکان امداد رسانی به ساکنین را از خارج از ساختمان فراهم سازد. تأمین نور و تعویض هوا در رابطه با هدف های آسایش و بهداشت مطرح گردیده و استفاده مناسب و بهینه از فضاهای داخلی ساختمان و حتی فضاهای واقع در زیرزمین و… در رابطه با هدف های صرفه اقتصادی و بهره دهی مناسب ضابطه مند گردیده است.
از طرف دیگر موضوع حفظ هویت فرهنگی جامعه نیز در این مبحث مطرح است. اگرچه منظر شهری باید از طریق طرحها و ضوابط و راهنماهای طراحی شهری قاعده مند و هدایت شود، اما الزامات عمومی مقررات ملّی ساختمان نیز بر ساماندهی منظر شهری تأثیرگذار است. در این مبحث ضوابط کلی تصرف ها آمده و ضوابط خاص بلند مرتبه سازی و تصرفهای درمانی مراقبتی، صنعتی، مخاطره آمیز شرح داده شده است.
۱-۱-۴-۲دامنه کاربرد
این مقررات ناظر بر کلیه ساختمانها و سازه های مشمول قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان در کشور می باشد.
در هیچ یک از ساختمان های موجود، نباید تعمیرات و تغییراتی صورت گیرد که با کاهش ابعاد و ارتفاع فضاها، سطوح بازشوی تعویض هوا، سطوح نورگیر و غیره موجب مغایرت با الزامات این مقررات گردد.
این مقررات شامل کلیه ساختمانها و سازه های موقت (غیر از اسکان موقت بازماندگان حوادث غیرمترقبه) نیز می شود.
