۴-۵-۲ فضاهای اقامت

۴-۵-۲-۱الزامات کلی

۴-۵-۲-۱-۱: سطوح زیربنا، ابعاد و ارتفاع داخلی، نورگیری و تهویه در فضاهای اقامت نباید از مقادیر مشخص شده در این مقررات کمتر باشد. حداقل اندازه های سطح کف و ابعاد این فضاها باید خارج از کمدهای دیواری توکار، تاقچه ها و آستانه درها و پنجره ها اندازه گیری و کنترل شود مگر آنکه در مواردی به گونه ای دیگر بیان شده باشد.

۴-۵-۲-۱-۲: تنها دسترسی موجود به یک اتاق اقامت نباید از اتاق اقامت دیگری باشد مگر آنکه به عنوان فضای الحاق شده مطابق مقررات بند ۴-۵-۲-۵ محسوب شود، یا واحد تصرف دارای فضای اقامتی غیر از این دو اتاق نباشد.

۴-۵-۲-۲اندازه های فضاهای اقامت

 فضاهای اقامت باید دارای سطوح زیربنا و اندازه های حداقل به شرح زیر باشند مگر آنکه در مقررات اختصاصی تصرفها به گونه ای دیگر بیان شده باشد:

۴-۵-۲-۲-۱: فضاهای اقامت باید حداقل 6.50 مترمربع زیربنا داشته باشند.

۴-۵-۲-۲-۲: فضای اقامت باید حداقل 2.15 متر عرض داشته باشد.

۴-۵-۲-۲-۳: حداقل ارتفاع فضای اقامت باید 2.40 متر باشد. این حداقل باید در تمام سطح الزامی رعایت شود. در اتاقهای اقامت واقع در زیر سقف شیبدار، ارتفاع در قسمتهایی با فاصله 0.30 متر از کوتاهترین قسمت آن نباید از 2.05 متر کمتر باشد.

۴-۵-۲-۲-۴: حداقل ارتفاع آزاد زیر چارچوب درها، تیرها، لوله ها و کانالها و سایر عناصر سازه ای در فضاهای اقامت که از زیر آنها عبور صورت میگیرد، نباید از 2.05 متر کمتر باشد.

۴-۵-۲-۲-۵: در صورت تعبیه میان طبقه در فضای اقامتی به عنوان بخشی از آن فضا، ارتفاع قسمت بالا و پائین آن باید به ترتیب حداقل 2.1 و 2.4 متر باشد.

۴-۵-۲-۳ نورگیری و تهویه

۴-۵-۲-۳-۱: هر فضای اقامت، باید حداقل دارای یک یا چند در و پنجره شیشه ای باشد که لازم است با رعایت ضوابط شهرسازی، به طور مستقیم رو به فضای باز یا خیابان و معبر عمومی باشد.

۴-۵-۲-۳-۲: در فضاهای اقامت، در انطباق با الزامات فصل ۴-۶، سطح شیشه الزامی، حداقل یک هشتم سطح کف است، مگر آنکه پنجره ها تنها در یک دیوار فضا تعبیه شده باشد و فاصله آن دیوار با دیوار مقابل در فضای مورد نظر بیش از 4.50 متر باشد، که در این صورت یک هفتم سطح کف، الزامی خواهد بود.

۴-۵-۲-۳-۳: در فضاهای اقامت درصورتیکه لبه بالایی پنجره ها، غیر از نورگیر سقف شیبدار، درارتفاع زیر 2.10 متر قرار گرفته باشد، سطح الزامی شیشه شفاف یک ششم سطح کف است، مگر آنکه تمام دریچه ها نیز در یک دیوار تعبیه شده باشد و فاصله آن از دیوار مقابل بیش از 4.50 متر باشد، در این صورت سطح الزامی شیشه، یک پنجم کف فضا است.

۴-۵-۲-۳-۴: درصورتیکه پنجره رو به یک ایوان باز شود، ایوان باید دارای شرایط زیر باشد:

 آ- فضای ایوان باید به طور مستقیم به طرف فضای باز یا خیابان و معبر عمومی، بدون هیچگونه مانع در برابر نور و جریان هوا، باشد.

 ب- در و پنجره های شیشه ای الزامی برای تأمین نور طبیعی و تهویه در فضاهای اقامت، باید با ابعاد و سطوح تعیین شده در بند ۴-۵-۲-۳-۲ و انطباق با الزامات فصل ۴-۶ بطور مستقیم و بدون مانع، به فضای سرپوشیده ایوان باز شوند.

 پ- بین فضای اقامت یا اشتغال و فضای ایوان نباید محفظه آفتابگیر قرار داده شود.

۴-۵-۲-۳-۵: تمام فضاهای اقامت، باید مطابق با مندرجات مباحث چهاردهم و نوزدهم مقررات ملّی ساختمان به طور طبیعی یا مکانیکی تعویض هوا شوند.

۴-۵-۲-۳-۶: تمام فضاهای اقامتی که تهویه مکانیکی می شوند، باید ارتباط مستقیم با فضای خارج داشته باشند تا تعویض هوای طبیعی نیز ممکن باشد.

۴-۵-۲-۳-۷: در صورت نورگیری از حیاطهای خلوت یا حیاطهای داخلی و پاسیوها، باید اندازه ها، سطح و سایر مقررات تعیین شده برای این حیاطها و مقررات اختصاصی تصرفها رعایت گردد.

۴-۵-۲-۴ الزامات فضاهای اقامتی واقع در زیرزمین

 اتاقهای زیرزمین، با رعایت شرایط زیر، میتوانند به عنوان فضای اقامتی که تأمین نورطبیعی در آن الزامی است، استفاده شوند:

۴-۵-۲-۴-۱: از فضاهایی که کف آنها پایینتر از سطح زمین باشد، در صورتی که دارای نورگیری و تهویه لازم از فضای باز باشند و سایر الزامات مربوط به فضا یا تصرف مورد نظر به ویژه از نظر همجواری، ارتفاع، مساحت، دسترس و خروج، در آنها رعایت شده باشد، میتوان جهت اقامت و اشتغال استفاده نمود. اگر متوسط ارتفاع تراز زیر سقف فضای زیرزمین از سطح زمین طبیعی (معبر یا حیاط) کمتر از 0.90 متر باشد، جهت استفاده برای اقامت یا اشتغال، باید با تأیید شهرداری و سایر مراجع صدور پروانه ساختمان مجراهای خارجی نور و هوا مطابق الزامات قسمت ۴-۵-۹-۲ در کنار دیوار خارجی در حیاطها پیش بینی شود.

۴-۵-۲-۴-۲: در ساختمان های گروه ۳، تعبیه گودال باغچه در داخل حیاط اصلی، جهت تأمین نور و تهویه فضای سکونت و اشتغال در زیرزمین، درصورت نداشتن مغایرت با ضوابط طرحهای مصوب توسعه و عمران شهری و مطابق سایر مقررات قسمت ۴-۵-۹-۲ مجاز است.

۴-۵-۲-۵ فضاهای الحاق شده به اتاقها و فضاهای اقامت

۴-۵-۲-۵-۱: اتاقهای منضم به فضاهای اقامت، درصورتیکه حداقل 80 درصد دیوار مشترک آن با فضای اصلی باز باشد، نیاز به نور و هوای مستقل ندارد و برای محاسبه نور و هوای لازم، سطح اتاق منضم، به سطح فضای اصلی افزوده می شود. در غیر اینصورت فضای الحاق شده باید مطابق نوع استفاده، از نورگیری و تهویه لازم مطابق این مقررات برخوردار باشد.

۴-۵-۲-۵-۲: در حالتی که کمتر از 80 درصد دیوار مشترک فضای الحاق شده به فضای اقامت اصلی باز باشد، باید هر دو فضا از ورودی مستقل نیز برخوردار باشند.

۴-۵-۲-۶ الزامات فضاهای اقامت با نورگیری از سقف

در هنگام تغییر نوع استفاده یا تعمیر اساسی فضاهای اقامت موجود که نسبت به سطح الزامی کمبود سطح پنجره دارند، تا حداکثر 50 درصد از سطح الزامی میتواند با رعایت سایر شرایط مندرج در قسمت ۴-۹-۵ از طریق نورگیر سقفی تأمین شود.

۴-۵-۲-۷ الزامات فضاهای اقامت با نورگیری از محفظه آفتابگیر

 نورگیری و تهویه الزامی فضاهای قابل سکونت درصورت رعایت الزامات بیان شده در قسمت ۴-۵-۹-۳ میتواند از طریق محفظه های آفتابگیر انجام شود.

۴-۵-۲-۸ در و پنجره

۴-۵-۲-۸-۱: تمام اتاقهای اقامت باید دارای حداقل یک »در« ورودی با رعایت اندازه های مندرج در این قسمت والزامات کلی قسمت ۴-۹-۶ باشند. »در« اتاقهای خواب، چند منظوره و نشیمن باید از نوع لولایی یا پاشنه ای باشد.

استفاده از درهای کشویی یا تاشو بین اتاقهای خواب و فضاهای منضم درصورتی که در اصلی ورود به اتاق نباشد، مجاز است.

۴-۵-۲-۸-۲: در ورودی اصلی اتاقهای اقامت باید دارای حداقل 80 سانتیمتر پهنای مفید و200 سانتیمتر ارتفاع مفید باشد. درصورت استفاده از درهای چندلنگه برای اتاقها، پهنای مفید لنگه فعال در حالت باز باید حداقل 80 سانتیمتر باشد.

۴-۵-۲-۸-۳: عمق نورگیری در هر اتاق یا فضا یا فاصله مورد قبول برای نورگیری از یک پنجره، حداکثر 7 متر است. درصورتی که قسمتی از اتاق یا فضا با فاصله بیش از 7 متر از پنجره قرارداشته باشد، آن قسمت از نور طبیعی بی بهره به حساب می آید. در صورت نورگیری فضا از طریق یک فضای نیمه باز سرپوشیده مانند ایوان، عمق نورگیری مجاز از لبه خارجی آن فضای نیمه باز محسوب میشود.