در این مبحث واژه ها و عبارتهای تعریف شده به صورت زیر مورد استفاده قرار می گیرند و در مورد سایر اصطلاحات، مفهوم عام آنها مورد نظر است.
۸-۱-۲-۱ آجر نما
آجری است که به طور خاص برای نمای ساختمان تولید می شود.
۸-۱-۲-۲ ابعاد مشخصه
به ابعادی از اجزای ساختمان مانند آجر و بند گفته می شود که کلیه محاسبات ابعاد بر مبنای آنها صورت می گیرد.
۸-۱-۲-۳ ابعاد اسمی واحد مصالح بنایی
ابعاد اسمی واحد مصالح بنایی برابر است با ابعاد مشخصه، به اضافه نصف ضخامت بند یا بندهایی که در اطراف آن قرار دارد (به تعریف واحد مصالح بنایی مراجعه شود).
۸-۱-۲-۴ ابعاد واقعی
ابعاد واقعی عبارت است از ابعاد اندازه گیری شده عناصر بنایی مانند آجر، جرز، ستون و دیوار.
۸-۱-۲-۵ ارتفاع مؤثر
آن بعد از دیوار یا ستون که برای محاسبه نسبت لاغری در نظر گرفته می شود.
۸-۱-۲-۶ بست دیوار
بست مکانیکی فولادی است که لایه های بنایی را به یکدیگر یا به مصالح دیگر متصل می کند.
۸-۱-۲-۷ بند بستر(افقی)
لایه افقی ملات که واحد بنایی بر روی آن قرار داده می شود.
۸-۱-۲-۸ بند کله (قائم)
بند قائم بین قطعات بنایی که با ملات یا دوغاب پر می شود.
۸-۱-۲-۹ بند گلویی
فضایی خالی که به صورت قائم در طول یک لایه بنایی (یا واحد بنایی لایه ای) و قسمت ساخته شده پشت آن قرار دارد و با ملات یا دوغاب پر شده باشد.
۸-۱-۲-۱۰ پشت بند
عضوی است سازه ای با ضخامت کافی که در فواصل معینی از امتداد دیوار به منظور تأمین تکیه گاه جانبی یا تحمل بارهای متمرکز قائم، عمود بر امتداد دیوار ساخته می شود.
۸-۱-۲-۱۱ پوسته
به قسمت خارجی واحد مصالح بنایی توخالی پوسته گفته می شود.
۸-۱-۲-۱۲ پیوند ممتد
چیدمان واحدهای مصالح بنایی که فاصله افقی بندهای کله (قائم) در آن، در ردیف های متوالی، حداقل یک چهارم طول واحد مصالح بنایی باشد.
۸-۱-۲-۱۳ جان
بخش داخلی بنایی توخالی است، به همان نحو که در واحد بنایی قرار می گیرد.
۸-۱-۲-۱۴ جرز
عضو قائم مجزا که بعد افقی آن نسبت به ضخامت بیشتر از 3 و برابر یا کمتر از 6 باشد و ارتفاع آن از 5 برابر طولش کمتر باشد.
۸-۱-۲-۱۵ چگالی حقیقی
جرم موجود در واحد حجم واقعی ماده است.
۸-۱-۲-۱۶ چگالی ظاهری
جرم موجود در واحد حجم ظاهری ماده است.
۸-۱-۲-۱۷ حفره
فضایی خالی است که مساحت آن بیش از 1000 میلی متر مربع باشد.
۸-۱-۲-۱۸ تنگ
میلگردی که برای مقاومت در برابر برش یا پیچش در یک عضو سازه ای استفاده می شود و به شکل های U، L یا مستطیلی است.
۸-۱-۲-۱۹ دوغاب
مخلوطی از مصالح سنگی ریزدانه و سیمان است که آب کافی به آن اضافه شده تا مخلوط بدون این که اجزای تشکیل دهنده آن از یکدیگر جدا گردد، ریخته شود. به دوغاب ملات روان نیز گفته می شود.
۸-۱-۲-۲۰ دیوار
عضوی قائم است که طول آن بیشتر از شش برابر ضخامتش باشد.
۸-۱-۲-۲۱ دیوار باربر
دیواری است که به طور عمده، بارهای قائم را همراه با لنگر خمشی یا بدون آن، تحمل می کند.
۸-۱-۲-۲۲ دیوار سازه ای
دیواری است که برای مقاومت در برابر بارهای قائم یا جانبی و یا هر دو طراحی می شود و از اجزای اصلی پایداری ساختمان در طول عمر آن است.
۸-۱-۲-۲۳ دیوار غیرباربر
دیواری است که به طور عمده هیچ باری غیر از وزن خود را تحمل نمی کند.
۸-۱-۲-۲۴ ستون
عضو سازه ای قائمی است که بعد بزرگ مقطع آن از سه برابر بعد کوچک مقطع تجاوز نکند و ارتفاع آن حداقل سه برابر بعد کوچک مقطع باشد.
۸-۱-۲-۲۵ ستون مسلح
عضو سازه ای قائمی است که در آن فولاد و واحد بنایی با هم، بارهای قائم و جانبی را تحمل می کنند.
۸-۱-۲-۲۶ سوراخ
فضایی خالی است که مساحت آن کمتر از 1000 میلی متر مربع باشد.
۸-۱-۲-۲۷ ضخامت مؤثر
ضخامت یک دیوار یا ستون که برای محاسبه نسبت لاغری آن در نظر گرفته می شود.
۸-۱-۲-۲۸ طول مؤثر
طول یک دیوار که برای محاسبه نسبت لاغری آن در نظر گرفته می شود.
۸-۱-۲-۲۹ کلاف افقی
عضوی است که در جهت افقی و معمولاً در پای دیوارها، در زیر یا در تراز سقف ها و در تراز بالا یا پایین بازشوها ساخته می شود. این کلاف ها به صورت اعضای کششی یا فشاری، نیروهای اینرسی ناشی از زلزله را منتقل می کنند و مانع جدا شدن اجزای دیگر ساختمان مانند شالوده، سقف و دیوارها از یکدیگر می شوند.
۸-۱-۲-۳۰ کلاف قائم
عضوی است در جهت قائم که به منظور پیوند دیوارها به یکدیگر به کار می رود.
۸-۱-۲-۳۱ مساحت بستر
مساحتی که در صفحه ی بند در تماس با ملات باشد.
۸-۱-۲-۳۲ مساحت خالص
مساحت کل منهای مساحت هسته های فاقد دوغاب، شکاف ها، سوراخ ها، حفره ها و فرورفتگی ها و سطوح فاقد تماس با ملات را مساحت خالص می نامند.
۸-۱-۲-۳۳ مساحت کل
عبارت است از کل مساحت مقطع عرضی در مقطع بنایی مورد نظر.
۸-۱-۲-۳۴ مساحت مؤثر
عبارت است از حداقل مساحت بسترهای واحدهای توخالی یا مساحت کل واحدهای توپر به اضافه مساحتی که دوغاب ریخته شده است.
۸-۱-۲-۳۵ ملات
مخلوطی از مصالح سنگی و سیمان و یا چسباننده ها است که پس از مصرف شدن می گیرد و سفت و سخت می شود. ملات در بنایی به عنوان چسباننده قطعات بنایی به همدیگر و تبدیل آنها به جسمی یکپارچه به کار می رود.
۸-۱-۲-۳۶ میلگرد بستر
میلگرد بستر از یک جفت مفتول طولی تغییرشکل یافته که مفتول های عرضی به صورت نردبانی یا خرپایی به آن جوش شده اند، تشکیل شده و در ابعاد مناسب برای قرارگیری در درزهای ملات بین ردیف های واحدهای بنایی نصب می شود.
۸-۱-۲-۳۷ واحد بنایی
واحد بنایی عبارت است از بخشی از دیوار، جرز و ستون که شامل ترکیبی از واحد مصالح بنایی و ملات است.
۸-۱-۲-۳۸ واحد مصالح بنایی
یکی از اجزای اصلی تشکیل دهنده واحد بنایی شامل آجر یا بلوک را واحد مصالح بنایی می نامند.
۸-۱-۲-۳۹ واحد مصالح بنایی توپر
واحد مصالح بنایی کاملاً همگنی است که هیچگونه حفره یا سوراخی در آن وجود نداشته باشد.
۸-۱-۲-۴۰ واحد مصالح بنایی توخالی
واحد مصالح بنایی دارای فضاهای مختلف اعم از سوراخ ها، حفره ها و فرورفتگی ها است که حجم آنها برابر با 35 تا 70 درصد از حجم کلی باشد.
۸-۱-۲-۴۱ واحد مصالح بنایی سوراخدار
واحد مصالح بنایی است که دارای یک یا چند سوراخ با حجم کمتر از 35 درصد حجم کلی باشد.
