۱۴-۵-۳-۱ کلیات
الف) فضاهایی از ساختمان که محل نصب دستگاه هایی است که کارکرد عادی آنها سبب تولید گازهای خطرناک قابل اشتعال، قابل انفجار و یا سمی می شود، و نیز فضاهایی که در آنها مواد خطرزای مشابه نگهداری می شود، باید مجهز به سیستم تخلیه هوای مکانیکی برای خروج این گازها باشند.
ب) سیستم تخلیه این فضاها باید مستقل و جدا از هر سیستم تخلیه هوای دیگر فضاهای ساختمان باشد.
۱) برای چند گاز مختلف که با هم سازگار نیستند، نباید سیستم تخلیه هوای مشترک پیش بینی کرد.
پ) هوای آلوده به گازهای قابل اشتعال یا انفجار، سمی و ذرات رادیواکتیو نباید به فضاهای ساختمان، بازگردانی شود.
ت) سیستم تخلیه هوای این فضاها باید مجهز به دستگاه ذخیره باشد تا در صورت از کار افتادن دستگاه اصلی، دستگاه ذخیره به طور خودکار فعال و وارد مدار شود.
ث) فشار نسبی این فضاها نسبت به فضاهای دیگر ساختمان، باید منفی باشد.
ج) سیستم تخلیه هوا باید مانع افزایش غلظت مواد قابل اشتعال به بیش از 25 درصد کمینه غلظت اشتعال این گازها در هوا شود.
چ) تخلیه هوا باید به میزانی باشد که از افزایش غلظت گازهای خطرزا و سمی تا حد خطرناک جلوگیری کند. میزان تخلیه هوا نباید از 5 لیتر در ثانیه بر مترمربع سطح زیر بنای فضا و کل مقدار تخلیه هوا نباید از 75 لیتر در ثانیه، کمتر باشد.
ح) اگر گازهای منتشر در این فضاها از هوا سنگین تر باشد، دهانه ورود هوای آلوده به سیستم تخلیه باید در ارتفاع حداکثر 300 میلی متر بالاتر از کف قرارگیرد.
۱) اگر گازهای منتشر در این فضاها از هوا سبک تر باشد، دهانه ورود هوای آلوده به سیستم تخلیه باید حداکثر 300 میلی متر زیر بالاترین سقف قرارگیرد.
۲) دریچه های ورود و تخلیه هوا باید چنان تعبیه شود که در همه قسمت های فضا هوای مناسب جریان یابد و از تراکم گازهای خطرزا در یک نقطه جلوگیری شود.
خ) هرگونه فعالیت که سبب تولید یا متصاعد شدن گازهای سمی است باید در داخل محفظه بسته مخصوصِ (هود) مجهز به سیستم تخلیه مکانیکی، انجام گیرد.
۱) در سطح دریچه کنترل و دسترسی هود، سرعت هوا باید دست کم یک متر بر ثانیه باشد.
۲) فضایی که هود در آن جای دارد باید مجهز به سیستم تعویض هوای جداگانه باشد. سیستم تخلیه هوای هود نباید به جای سیستم تعویض هوای آن فضا منظور شود.
۳) هوای سمی تخلیه شده از هود، پیش از تخلیه در هوای آزاد خارج از ساختمان باید با سیستم مناسبی خنثی سازی و در حد پذیرفتنی و مورد تأیید، خطرزدایی شود.
۱۴-۵-۳-۲ الزامات طراحی، ساخت و نصب کانال تخلیه هوا
الف) برای خارج کردن گازها و بخارهای خطرزا از فضاهای ساختمان، کانال تخلیه هوا را می توان با روش افت فشار ثابت یا روش سرعت ثابت طراحی کرد. ولی در طراحی سیستم های تخلیه هوای حاوی ذرات معلق باید، از روش سرعت ثابت بهره برد.
۱) فشار در کانال های تخلیه هوای حاوی مواد قابل انفجار یا مواد رادیواکتیو باید، با اندازه گذاری مناسب کانال ها، متعادل شود. برای این منظور نباید از وسایلی مانند نصب دمپر که افت فشار موضعی ایجاد می کند، استفاده کرد.
۲) در تخلیه دیگر گازها، می توان از دمپرهای تنظیم برای ایجاد تعادل فشار در کانال استفاده کرد، با این شرط که مجهز به سیستم کنترل حداقل باز بودن دمپر باشد، تا در هر حال کمترین جریان هوای مورد نیاز یا کمترین سرعت لازم جریان هوا تأمین و از بسته شدن کامل دمپر، جلوگیری شود.
ب) در صورت عبور کانال تخلیه گازهای خطرزا از سقف، کف یا دیوار آتش و ادامه کانال در منطقه آتش دیگر، کانال هوا تا محل خروج از ساختمان باید درون محفظه بسته قرارگیرد.
۱) مقاومت آتش جدارهای محفظه بسته باید برابر مقاومت جدارهای منطقه آتش و دست کم یک ساعت باشد.
۲) در کانال سیستم تخلیه گازهای خطرزا، نصب دمپر آتش مجاز نیست.
پ) کانال تخلیه گازهای خطرزا باید از ورق فولادی گالوانیزه ساخته شود. ضخامت ورق کانال باید دست کم مطابق جدول (۱۴-۵-۱) باشد.
جدول (۱۴-۵-۱) : کمینه ضخامت ورق کانال تخلیه گازهای خطرزا
|
قطر کانال گرد یا ضلع بزرگ مقطع کانال چهارگوش (میلی متر) |
ضخامت ورق (میلی متر) |
|
برابر یا کمتر از 200 |
0.9 |
|
از 210 تا 450 |
1 |
|
از 460 تا 750 |
1.25 |
|
بزرگتر از 750 |
1.5 |
۱) اگر مواد موجود در هوای تخلیه، روی کانال ساخته شده از ورق فولای گالوانیزه اثر زیان آور داشته باشد، می توان با تایید مهندس ناظر، کانال را از جنس مناسب دیگری ساخت.
۲) کانال در محل اتصالات باید، دست کم 25 میلی متر همپوشانی داشته و کاملاً هوابند و گازبند باشد.
۳) فاصله کانال از مواد سوختنی باید دست کم 300 میلی متر باشد.
ت) بست و آویزهای کانال باید از جنس غیرسوختنی باشد و فاصله بین دو بست یا دو آویز مجاور باید حداکثر 3 متر باشد.
