۱-۵-۱۳-۱۴ ساختمان موتورخانه

الف) دسترسی: ورود به موتورخانه باید منحصر به فرد یا افراد مسئول باشد. لازم است که بر روی درب یا درب های ورودی موتورخانه، جمله »ورود افراد متفرقه ممنوع« ثبت شود.

ب) موتورخانه باید با ابعاد مناسب باشد و دستگاه های آن نیز به گونه ای استقرار یابد که فضای کافی برای دسترسی به آنها، با رعایت الزامات مندرج در »فصل سوم- مقررات کلی« این مبحث، فراهم باشد.

 ۱) در صورت نصب دستگاه هایی در فضای بالای معبرهای موتورخانه، لازم است در زیر آنها، فضایی دست کم به ارتفاع 2.20 متر، برای آمد و شد وجود داشته باشد.

پ) درب های موتورخانه باید از نوع خود بسته شو، بیخطر و هوابند باشد و به سوی بیرون فضای موتورخانه باز شود.

ت) موتورخانه نباید بازشوهایی به فضاهای دیگر ساختمان داشته باشد، تا امکان نشر مبرّد نشت یافته احتمالی به فضاهای دیگر ساختمان، فراهم نباشد.

۱) اگر در موتورخانه کانال هوا یا دستگاه هوارسان، با فشار داخلی کمتر از فشار هوای آن نصب می شود، باید جداره کانال کاملاً هوابند باشد تا مبرّد نشت یافته احتمالی، از طریق آن وارد کانال هوا نشود.

 ۲) نصب بازشو برای راه فرار از موتورخانه مجاز است.

 ۳) تعبیه دریچه های بازدید و دسترسی بر روی کانال های هوا و هوارسان در موتورخانه، به شرط درزبندی کامل، مجاز است.

 ۲-۵-۱۳-۱۴ آشکارساز مبرّد

الف) موتورخانه تبرید باید مجهز به آشکارسازِ نشت مبرّد، با اعلام خطر دیداری و شنیداری، باشد.

 ب) آشکارساز یا لوله نمونه گیری که هوا را به سمت آشکارساز هدایت می کند، باید در محل هایی از موتورخانه نصب شود که مبرّد نشت یافته احتمالی بیشترین غلظت را در آن محل ها خواهد داشت.

آشکارساز و اعلام خطر آن باید در محل مورد تأیید نصب شود.

 پ) اعلام خطر آشکارساز باید، پیش از تجاوز غلظت مبرّد نشت یافته از حد بالای میزان مبرّد در محل کار (TLV-TWA) که در جدول (۱۴-۱۳-۲) داده شده است، به کار افتد.

۱) در صورتیکه موتورخانه، طبق «(۱۴-۱۳-۵-۴)»، تعویض هوای دائمی داشته باشد، نصب آشکارساز برای سیستم تبرید آمونیاکی الزامی نیست.

 ت) برای اطمینان از عمل سیستم های آشکارساز، اعلام خطر و تعویض هوای مکانیکی موتورخانه، باید طبق دستورالعمل سازنده، به طور ادواری از درستی عملکرد آنها آزمایش به عمل آید.

 ۳-۵-۱۳-۱۴ دستگاه های با سوخت مایع یا گاز

الف) دستگاه های با سوخت مایع یا گازِ با شعله باز، که هوای احتراق را از فضای موتورخانه می گیرند، نباید در موتورخانه تبرید نصب شوند، جز در موارد زیر:

 ۱) کبریت یا فندک آشکارسازِ نشت یاب و لوازم مشابه؛

۲) نوع مبرّد آب یا گازکربنیک باشد؛

 ۳) اگر هوای لازم برای احتراق سوخت دستگاه های داخل موتورخانه مستقیماً از طریق کانال از خارج گرفته شود و کانال در تمام مسیر کاملاً هوابند باشد، چنانکه مانع نفوذ مبرّد نشت یافته به فضای احتراق دستگاه گردد؛ یا آشکارسازِ نشت مبرّد مستقیماً به سوختپاش مربوط باشد تا در صورت نشت مبرّد، به طور خودکار عمل احتراق نیز متوقف شود.

۴-۵-۱۳-۱۴ تعویض هوا

الف) موتورخانه تبرید باید مجهز به تعویض هوای مکانیکی باشد. سیستم تهویه مکانیکی باید دست کم ظرفیت تخلیه هوای موتورخانه را به خارج، در شرایط کار عادی و شرایط کار اضطراری، داشته باشد.

۱) استفاده از هواکش چند سرعته یا نصب چند هواکش، برای تغییر مقدار هوای جابجا شونده، از شرایط اضطراری به شرایط عادی، مجاز است.

۲) در صورت قرار داشتن سیستم تبرید در چهارطاقی یا اسکلت بازِ به هوای آزاد، و در فضایی به فاصله دست کم 6 متر از هر بازشو ساختمان، تعویض هوا مجاز است مکانیکی یا طبیعی باشد.

در تعویض هوای طبیعی، محل بازشوها باید با توجه به میزان غلظت مبرّد، انتخاب شود. سطح مفید دهانه خروجی هوا از بازشو، نباید از مقدار زیر کمتر باشد:

F=0.138√G          (۱-۱۳-۱۴) 

F =سطح مفید و آزاد دهانه بازشو، برحسب مترمربع؛

G =جرم مبرّد در بزرگترین بخش سیستم تبرید در موتورخانه، برحسب کیلوگرم.

ب) تخلیه هوا

 ۱) تخلیه هوای موتورخانه باید با رعایت الزامات »فصل چهارم – تعویض هوا« انجام شود.

 ۲) دهانه تخلیه مکانیکی هوای موتورخانه به خارج باید در محلی قرارگیرد که از مرز ملک دست کم 6 متر فاصله داشته باشد.

پ) هوای ورودی از بیرون

 ۱) هم زمان با تخلیه هوای موتورخانه تبرید، باید هوای آزاد از بیرون وارد آن شود.

۲) دهانه های ورود هوا از بیرون باید در محلی قرارگیرد که هوای تخلیه شده دوباره به موتورخانه وارد نشود.

 ۳) سیستم تعویض هوای موتورخانه تبرید، شامل ورود هوا از بیرون و تخلیه هوا از درون، نباید با سیستم تعویض هوای فضاهای دیگر ساختمان مشترک باشد.

۴) دریچه ها باید دارای توری مقاوم در برابر خوردگی با چشمه های دست کم 6.5 میلی متر باشند

ت) مقدار تعویض هوا در شرایط کار عادی

۱) هنگام حضور کارکنان در موتورخانه تبرید، مقدار تخلیه هوای مکانیکی نباید از بیشینه ارقام زیر کمتر باشد:

– 0.0025  مترمکعب در ثانیه برای هر مترمربع از سطح موتورخانه؛

– 0.009 مترمکعب در ثانیه برای هر نفر؛

 – به میزانی که افزایش دمای هوای موتورخانه نسبت به دمای هوای خارج، ناشیِ از کار همه دستگاه های گرمازا، بیش از 10 درجه سلسیوس نشود.

ث) مقدار تعویض هوا در شرایط اضطراری

۱) هنگام اعلام خطرِ آشکارساز، حجم تخلیه مکانیکی هوا در واحد زمان (Q)، بسته به جرم مبرّد در بزرگترین قسمت سیستم تبرید (G)، نباید از مقدار محاسبه شده زیر کمتر باشد.

Q=K√G        (۲-۱۳-۱۴)

در سیستم K=0.07 :SI، G بر حسب کیلوگرم و Q بر حسب مترمکعب در ثانیه؛

در سیستم K=100 :IP، G بر حسب پوند و Q بر حسب فوت مکعب در دقیقه.

 ۵-۵-۱۳-۱۴ لوله تخلیه شیر اطمینان

الف) خروجی سیستم ایمنی، فیوز و تخلیه شیراطمینان که در موتورخانه قرار می گیرد، باید با لوله تا خارج از ساختمان ادامه یابد، به طوری که دهانه انتهایی لوله تخلیه آن دست کم 4.6 متر از زمین مجاور بالاتر بوده و دست کم 6 متر از هر بازشوی ساختمان فاصله داشته باشد.