۱-۴-۳-۵ کلیات
از مهمترین خصوصیات بتن، مقاومت آن است. برای دستیابی به بتنی با مقاومت زیاد، باید در انتخاب مصالح از نظر کمیت و کیفیت، ساخت بتن، حمل و ریختن و نهایتاً عمل آوردن و نگهداری، دقت کافی به عمل آید. عوامل متعددی در مقاومت نهایی بتن مؤثر خواهد بود که اهم آنها به شرح زیر و رعایت آنها توسط پیمانکار الزامی است.
۲-۴-۳-۵ نسبت آب به سیمان
مقاومت نهایی بتن شدیداً تحت تأثیر نسبت آب به سیمان است. با توجه به شرایط ساخت و رویارویی بتن، نسبت آب به سیمان در هر پروژه در دفترچه مشخصات فنی خصوصی ذکر می‌شود. دستگاه نظارت همواره خصوصاً به هنگام تهیه بتن این نسبت را کنترل می‌نماید. عدم رعایت نسبت آب به سیمان از طرف پیمانکار موجب مردود شناختن بتن شده و چنین بتنی باید فوراً از کارگاه خارج شود. چنانچه این نسبت در دفترچه مشخصات خصوصی ذکر نشده باشد، استفاده از ارقام جدول ۵-۳-۴-۲ برای بتن معمولی و بتن با حباب هوا توصیه می‌شود.
جدول ۵-۳-۴-۲ : حداکثر نسبت آب به سیمان مجاز برای بتن با مقاومتهای فشاری مختلف
|
بتن با حباب هوا |
بتن معمولی |
مقاومت فشاری بتن (مگاپاسکال) |
ردیف |
|
71/0 |
80/0 |
15 |
1 |
|
61/0 |
70/0 |
20 |
2 |
|
53/0 |
62/0 |
25 |
3 |
|
46/0 |
55/0 |
30 |
4 |
|
40/0 |
48/0 |
35 |
5 |
|
– |
43/0 |
40 |
6 |
|
– |
38/0 |
45 |
7 |
توضیح:
– منظور از مقاومت فشاری بتن در جدول، مقاومت فشاری 28 روزه آزمونه استوانه‌ای به قطر 15 و ارتفاع 30 سانتیمتر و دمای آزمایش7/1 ± 23 درجه سلسیوس است.
– برای بتن با حباب هوا و مقاومت بیش از 32 مگاپاسکال و بتن معمولی با مقاومت بیش از 35 مگاپاسکال، باید نسبت آب به سیمان با توجه به طرح اختلاط و توسط آزمایشگاه معتبر مشخص شود.
– حداکثر میزان هوا در بتن نباید از ارقام مندرج در جدول ۵-۳-۳-۳ تجاوز نماید.
– حداکثر قطر مصالح سنگی 20 تا 30 میلیمتر فرض شده که با ثابت بودن نسبت آب به سیمان، مقاومت بتن با کم نمودن قطر حداکثر شن، زیاد خواهد شد.
۳-۴-۳-۵ نوع سیمان
در شرایط مساوی و هنگام ساخت بتن با مصالح سنگی مشخص، اسلامپ، تراکم و مقاومت بتن تابعی از میزان سیمان و نوع آن است. تغییرات تقریبی مقاومت بتن با توجه به نوع سیمان مصرفی به شرح جدول ۵-۳-۴-۳ می‌باشد. ارقام این جدول تنها به عنوان راهنما ارائه شده است.
جدول ۵-۳-۴-۳ : درصد مقاومت فشاری بتن در سنین مختلف با سیمانهای گوناگون نسبت به سیمان نوع 1
|
مقاومت 28 روزه |
مقاومت 7 روزه |
مقاومت 3 روزه |
مقاومت 1 روزه |
نوع سیمان |
|
143 |
100 |
64 |
– |
نوع 1 |
|
143 |
89 |
54 |
– |
نوع 2 |
|
– |
– |
125 |
64 |
نوع 3 |
|
89 |
36 |
– |
– |
نوع 4 |
|
107 |
79 |
43 |
– |
نوع 5 |
توضیح:
– تعیین مقاومت بر اساس روش استاندارد (د- ت 602) صورت می‌گیرد.
– مقاومت آزمونه 7 روزه بتن با سیمان نوع 1 (سیمان معمولی) به عنوان مبنا در جدول انتخاب شده است.
۴-۴-۳-۵ نوع و حداکثر قطر مصالح سنگی
انتخاب مصالح سنگی با دانه‌بندی پیوسته و حداکثر قطر دانه‌ها از عوامل مهم در به دست آوردن مقاومت نهایی است. دانه‌بندی پیوسته با حداکثر قطر شن درشت‌تر، دارای فضای خالی کمتر از دانه‌بندی پیوسته با حداکثر قطر شن کوچکتر است. در نتیجه دانه‌بندی مصالح سنگی که قطر شن آن بزرگتر باشد، نیاز کمتری به ملات سیمان برای پر نمودن فضای خالی بین مصالح دارد. از این رو برای دستیابی به مقاومت بیشتر، باید قطر حداکثر شن مصرفی با توجه به نسبت آب به سیمان ثابت، کمتر اختیار شود و علاوه بر آن قطر حداکثر مصالح مصرفی، باید کوچکتر از ارقام حاصله از شرایط ذیل باشد.
ـ 1/5 کوچکترین فاصله بین سطوح متقابل قالبها
ـ 1/3 ضخامت دال بتنی
ـ 3/4 حداقل فاصله داخل به داخل میلگردها
۵-۴-۳-۵ مواد افزودنی
نوع و میزان مواد افزودنی، اثر قابل توجهی در مقاومت نهایی بتن دارد. عدم دقت در به کار بردن این مواد از نظر نوع و میزان، نه تنها به بهبود کیفیت بتن و نهایتاً مقاومت آن کمک نمی‌کند، بلکه صدمات غیر قابل جبرانی را به همراه دارد، از این رو رعایت دستورالعملهای مندرج در این نشریه الزامی است و پیمانکار بدون دستور کتبی دستگاه نظارت مجاز به استفاده از مواد افزودنی نخواهد بود.
