۱۳-۱-۳ ضوابط اختصاصی راه های خروج در تصرف های تجمعی

۱–۱۳–۱–۳ : راه های خروج در تصرف های تجمعی باید علاوه بر ضوابط عمومی مندرج در بندهای ۲-۱-۳ الی ۹-۱-۳، با ضوابط اختصاصی این بخش نیز مطابقت داشته باشند.

۲–۱۳–۱–۳ : بر اساس ضوابط این مقررات، تمام بناهای تجمعی بر حسب بار متصرف، به سه گروه به شرح زیر دسته بندی می شوند:

۳–۱۳–۱–۳ : در تصرف های تجمعی گروه “الف” و “ب”، نصب درهای کشویی یا کرکره ای با ریل افقی یا عمودی مجاز نخواهد بود. در تصرف های تجمعی گروه “ج” فقط در بناهای تجاری (بازارهای سرپوشیده)، به شرط رعایت مفاد مندرج در بند ۱۲-۲-۴-۱- ۳، استثنائاً درگاه ورود/ خروج اصلی می تواند کرکره یا در کشویی با ریل افقی یا عمودی داشته باشد.

۴–۱۳–۱–۳ : در تصرف های تجمعی، درهای واقع در راه های خروج الزامی نباید دارای قفل باشند.

تبصره ۱ : در تصرف های تجمعی با بار متصرف حداکثر ۵۰۰ نفر، به شرط رعایت مفاد مندرج در بند ۷-۲-۴- ۱-۳، فقط درگاه ورود/ خروج اصلی می تواند دارای قفل کلیدخور باشد.

 تبصره ۲ : در تصرف های تجمعی، فضاهایی که بار متصرف آنها از ۱۰۰ نفر کمتر است، به شرط رعایت مفاد مندرج در بند ۷-۲-۴-۱-۳ می توانند درهایی با قفل ساده داشته باشند. فضاهایی که بار متصرف آنها ۱۰۰ نفر یا بیشتر باشد نیز می توانند درهایی با قفل ساده داشته باشند، مشروط بر آنکه طراحی آنها ویژه استفاده درمواقع اضطراری بوده و چگونگی باز شدن زبانه یا قفل، مورد تائید مقام قانونی مسئول قرارگیرد.

۵–۱۳–۱–۳ : در تصرف های تجمعی، استفاده از درهای گردان با رعایت مفاد مندرج در بند ۱۱-۲-۴-۱-۳ مجاز خواهد بود.

۶–۱۳–۱–۳ : در تصرف های تجمعی، نصب کنترل کننده های ورود و خروج (یا هر وسیله محدود یا ممنوع کننده عبور انسان) در مسیر راه های خروج که به هر ترتیب مانع عملکرد سریع خروج شود و یا عرض مقرر شده را کاهش دهد، ممنوع است.

۷–۱۳–۱–۳ : در آن گروه از تصرف های تجمعی، مانند تئاترها، سینماها و دیگر فضاهای با عملکرد مشابه که به طورکلی جایگاه آنها ثابت و ردیف بندی شده است، ظرفیت خروج باید مطابق مقادیر مندرج در جدول-۱۳-۱-۳الف تعیین شود.

جدول –۱۳–۱–۳ الف ظرفیت راه خروج در تصرف های تجمعی بر حسب تعداد صندلی ها (زمان اسمی تخلیه: ۲۰۰ ثانیه)

۸–۱۳–۱–۳ : در تصرف های تجمعی، طراحی راه های خروج باید به گونه ای صورت گیرد که زمان اسمی تخلیه کامل متصرفان، از ۲۰۰ ثانیه تجاوز نکند. در تئاترها و سالن های بزرگ اپرا و تصرف های تجمعی مشابه، مقام قانونی مسئول می تواند پس از اطمینان از محافظت جایگاه ها در برابر دود، زمان تخلیه متصرفان را متناسب با تجهیزات حفاظتی، حداکثر در حد مقادیر مشخص شده در جدول ۱۳-۱-۳-ب افزایش دهد.

جدول –۱۳–۱–۳ ب ظرفیت راه خروج در تصرف های تجمعی بر حسب تعداد صندلی ها (زمان اسمی تخلیه: بیش از ۲۰۰ ثانیه)

۹–۱۳–۱–۳ : هر تصرف تجمعی باید یک ورود/ خروج اصلی با عرض کافی برای استفاده دست کم نیمی از کل متصرفان بنا، حداقل برابر یا مجموع عرض مقرر شده برای تمام راهروهای ارتباطی، گذرگاه های خروج و راه پله های منجر به خود، داشته باشد. این ورود/ خروج اصلی باید در تراز تخلیه خروج واقع شده یا از طریق راه پله یا شیبراه مستقیماً به خیابان منتهی گردد. هر یک از سطوح و طبقات واقع در تراز غیر تخلیه خروج نیز باید از طریق یک دسترس خروج با ظرفیت کافی برای ۵۰ درصد بار متصرف همان سطح یا طبقه، به ورود/ خروج اصلی بنا مرتبط شوند.

 استثنائاً در آن گروه تصرف های تجمعی که طرح ورود/ خروج اصلی موردی نداشته یا تشخیص موقعیت آن برای متصرفان به سادگی ممکن نباشد، مانند استادیوم ها و محوطه های ورزشی یا ترمینال های مسافری و نظایر آن، خروجها می توانند در پیرامون بنا توزیع شوند، مشروط بر آنکه مجموع ظرفیت آنها ۱۷ درصد بیشتر از آنچه برای بار متصرف کل بنا لازم است در نظر گرفته شود.

۱۰–۱۳–۱–۳ : در هر تصرف تجمعی، هریک از سطوح و طبقات باید علاوه بر دسترسی به ورود/ خروج اصلی، خروج های دیگری با عرض کافی برای استفاده دو سوم مجموع بار متصرف آن سطح یا طبقه داشته باشد. هریک از خروجها باید تا حد امکان از یکدیگر و از ورود/ خروج اصلی بنا دور بوده و از طریق راهروهای ارتباطی عرضی یا کناری، مطابق ضوابط این مقررات، به تخلیه خروج منتهی شود.

تبصره :۱ در مواردی که فقط دو خروج مقرر می شود، عرض هر خروج باید برای استفاده دست کم نیمی از تعداد کل متصرفان بنا در نظر گرفته شود.

 تبصره :۲ در آن گروه تصرف های تجمعی که طرح ورود/ خروج اصلی موردی نداشته یا تشخیص موقعیت آن برای متصرفان به سادگی ممکن نباشد، مانند استادیوم ها و محوطه های ورزشی یا ترمینال های مسافری و نظایر آن، خروجها می توانند در پیرامون بنا توزیع شوند، مشروط بر آنکه مجموع ظرفیت آنها ۱۷ درصد بیشتر از آنچه که برای بار متصرف کل بنا لازم است، در نظر گرفته شود.

۱۱–۱۳–۱–۳ : تصرف های تجمعی گروه “الف” باید حداقل ۴ راه خروج تا حد امکان مجزا و دور از یکدیگر داشته باشند. تصرف های تجمعی گروه “ب” باید حداقل ۳ راه خروج تا حد امکان مجزا و دور از یکدیگر داشته باشند، مگر آنکه تعداد کل متصرفان بنا ۵۰۰ نفر یا کمتر باشد، که در آن صورت حداقل ۲ راه خروج دور از هم نیاز خواهد بود. عرض مفید هیچ یک از این راه های خروج نباید از ۱۱۰۰ میلیمتر کمتر باشد. هر تصرف تجمعی گروه “ج،”چنانچه مستقیماً به دو خروج مجزا راه ندارد، باید حداقل از طریق دو درگاه جداگانه و دور از هم به راهرو یا فضای دیگری منتهی شود که آن راهرو یا فضا به عنوان دسترس خروج، از دو جهت مختلف به دو خروج مجزا و دور از هم مربوط شود.

۱۲–۱۳–۱–۳ : بالکن های داخلی یا میان طبقه هایی که بار متصرف آنها از ۵۰ نفر بیشتر نباشد، می توانند فقط یک راه خروج داشته باشند. این راه خروج می تواند به طبقه زیر منتهی شود.

 بالکن های داخلی یا میان طبقه هایی که بار متصرف آنها بین ۵۱ تا ۱۰۰ نفر باشد، باید حداقل دو راه خروج دور از هم داشته باشند. این دو راه خروج می توانند به طبقه زیر منتهی شوند.

بالکن های داخلی یا میان طبقه هایی که بار متصرف آنها از ۱۰۰ نفر بیشتر است، یک طبقه مجزا محسوب شده و باید مطابق ضوابط این مقررات برای آنها راه های خروج به تعداد و عرض کافی در نظر گرفته شود.

۱۳–۱۳–۱–۳ : ردیفهایی که در دو انتهای خود به راهرو یا درگاه منجر می شوند، باید حداکثر دارای ۱۰۰ صندلی باشند. در این ردیفها عرض مفید راهروی بین صندلی ها حداقل ۳۰۰ میلیمتر تعیین شده و باید به ازای هر صندلی بیشتر از ۱۴ عدد در هر ردیف (از صندلی های پانزدهم به بعد)، معادل ۸ میلیمتر افزایش یابد، اما الزامی ندارد که این عرض از ۵۵۰ میلیمتر بیشتر باشد.

۱۴–۱۳–۱–۳ : ردیفهایی که فقط در یک انتها به راهرو یا درگاه منجر می شوند، عرض مفید راهروی بین هر دو ردیف (که حداقل ۳۰۰ میلیمتر تعیین شده است) باید به ازای هر صندلی بیشتر از ۷ عدد در هر ردیف (از صندلی های هشتم به بعد)، معادل ۱۵ میلیمتر افزایش یابد، اما لزومی ندارد که این عرض از ۵۵۰ میلیمتر بیشتر باشد.

۱۵–۱۳–۱–۳ : برای تعیین بار متصرف در فضاهایی که نیمکت ها یا صندلی های یکسره و بدون دسته دارند، به ازای هر ۴۵۰ میلیمتر از طول نیمکت، یک نفر متصرف محاسبه خواهد شد. در این سالن ها چنانچه نیمکت یا سکوها بدون پشتی در نظر گرفته شوند، فاصله پشت تا پشت هر دو ردیف نیمکت یا سکو نباید از ۵۵۰ میلیمتر کمتر باشد.

۱۶–۱۳–۱–۳ : در تصرف های تجمعی، صندلی های تحریر با دسته های “باز و بسته شو” مجاز و قابل استفاده نخواهد بود، مگر آنکه در حالت باز بودن، دسته تحریر آنها با تمام ضوابط مربوط به حداقل فاصله مفید بین دو ردیف صندلی پشت سر هم، مندرج در این مقررات مطابقت داشته باشند. صندلی های با دسته ثابت نیز فقط در صورت تطبیق با همین ضوابط، قابل استفاده و مجاز خواهند بود.

۱۷–۱۳–۱–۳ : راهروهای بین ردیف صندلی ها باید به یک راهروی عرضی، یا به یک در یا یک راهرو میانی صندلی ها که به یک خروج دسترسی دارد منتهی شوند.

۱۸–۱۳–۱–۳ : در تصرف های تجمعی، حداکثر طول مجاز ردیف های بن بست، ۶ متر است.

تبصره: طول بیشتر نیز برای ردیف های بن بست پذیرفتنی است، مشروط بر آنکه حداکثر تعداد صندلی هایی که بین راهرو و انتهای ردیف بن بست قرار دارند، از ۲۴ عدد تجاوز نکرده و برای صندلی های هشتم به بعد (شمارش از انتهای ردیف) به ازای هر صندلی ۶ میلیمتر به عرض مفید ردیف ۳۰۰) میلیمتر) اضافه شود.

۱۹–۱۳–۱–۳ : در جایگاه هایی که ترتیب چیدن صندلی ها همانند تئاتر و نظایر آن است، حداقل عرض مفید راهروها باید حسب مورد از مقادیر زیر کمتر نباشد:

الف) در مورد پله/ راهروهایی که صندلی ها در هر دو طرف آنها قرار دارند، ۱۲۰۰ میلیمتر؛

ب) در مورد پله/ راهروهایی که صندلی ها فقط در یک طرف آنها قرار دارند، ۹۰۰ میلیمتر؛

 پ) در مورد راهروهای افقی یا شیبداری که صندلی ها در دو طرف آنها قرار دارند، ۱۰۵۰ میلیمتر؛

ت) در مورد راهروهای افقی یا شیبداری که صندلی ها فقط در یک طرف آنها قرار دارند، ۹۰۰ میلیمتر؛

ث) در مورد راهروهایی که توسط دست انداز بخش بندی می شوند، فاصله بین دست انداز یا جانپناه تا صندلی ها، ۶۰۰ میلیمتر.

۲۰–۱۳–۱–۳ : در مواردی که صندلی های غیرثابت در مرز راهروها چیده می شوند، عرض مقرر شده برای راهروها باید مطابق مقادیر مشخص شده در زیر افزایش یابد:

 الف) در مواردی که فقط در یک طرف راهرو صندلی چیده می شود، ۵۰۰ میلیمتر؛

ب) در مواردی که در هر دو طرف راهرو صندلی چیده می شود، ۹۵۰ میلیمتر.

۲۱–۱۳–۱–۳ : در تمام تصرف های تجمعی، موقعیت و تعداد خروجها باید به گونه ای انتخاب شود که حداکثر طول دسترس خروج از هر نقطه بنا تا یک خروج، از ۶۰ متر بیشتر نباشد، مگر آنکه تمام بنا به شبکه بارنده خودکار تائید شده مجهز شود، که در آن صورت این طول می تواند به حداکثر ۷۵ متر افزایش یابد.

۲۲–۱۳–۱–۳ : بر اساس ضوابط این مقررات، در تصرف های تجمعی، طبقه یا ترازی که ورودی اصلی بنا در آن قراردارد، تراز تخلیه خروج محسوب خواهد شد.

۲۳–۱۳–۱–۳ : در مواردی که جلوی ورودی اصلی در بیرون بنای یک تصرف تجمعی، ایوان (تراس) قرارگرفته باشد، چه در سطحی بالاتر و چه در سطحی پائین تر از تراز ورودی اصلی، تراز سطح کف این ایوان می تواند به عنوان تراز تخلیه خروج محسوب شود، مشروط بر آنکه:

 الف) ایوان مورد نظر، حداقل برابر مجموع عرض خروج های منتهی به خود، طول داشته باشد. این طول که به طور موازی با بنا اندازه گرفته می شود، در هر حال نباید از ۱۵۰۰ میلیمتر کمتر باشد.

 ب) ایوان مورد نظر، حداقل برابر مجموع عرض خروج های منتهی به خود، عرض داشته باشد. این عرض که عمود بر بنا اندازه گرفته می شود، در هر حال نباید از ۳ متر کمتر باشد.

 پ) پلکان های الزامی که این ایوان را به سطح زمین مربوط می کنند، باید مطابق ضوابط مربوط به پلکان های خارجی مندرج در بند ۶-۳-۴-۱-۳ از نوع محافظت شده بوده یا حداقل ۳ متر با بنا فاصله داشته باشند.

۲۴–۱۳–۱–۳ : جایگاه ها و بالکن هایی که بالاتر از طبقه اصلی تصرف تجمعی قرارگیرند، باید دور تا دور لبه های مشرف به سالن اصلی یا تالار، دارای دیواره یا نرده ای به ارتفاع حداقل ۶۵۰ میلیمتر باشند. همچنین، هر ردیف صندلی که در کنار پرتگاه (با اختلاف ارتفاع بیش از ۷۵۰ میلیمتر نسبت به کف پائینی) قرارگیرد نیز باید نرده ای با همین ارتفاع داشته باشد.

 ارتفاع نرده های انتهای راهروهای افقی یا شیبدار (روبه روی عرض راهرو) حداقل ۹۰۰ میلیمتر و ارتفاع نرده های انتهای پله/ راهروها حداقل ۱۰۵۰ میلیمتر خواهد بود.

 راهروهای عرضی نیز باید دارای نرده ای با حداقل ۶۵۰ میلیمتر ارتفاع باشند، مگر آنکه پشتی صندلی های ردیف جلو، دست کم ۶۰۰ میلیمتر از کف راهروهای عرضی بالاتر واقع شود.

۲۵–۱۳–۱–۳ : بر اساس ضوابط این مقررات، در تصرف های تجمعی، راه های خروج باید دارای روشنایی کافی و علائم مناسب مطابق بندهای ۸-۱-۳ و ۹-۱-۳ باشند.

۲۶–۱۳–۱–۳ : در تصرف های تجمعی، تدارک روشنایی اضطراری الزامی است.