۱–۱–۹–۵ تعریف
۱–۱–۱–۹–۵ آهک ساختمانی
آهکی است که بنا بر مشخصات شیمیایی (خلوص سنگ آهک)، فیزیکی و روش فرآوری (دما و نحوه پخت) برای مصارف ساختمانی ویژه یا معمولی، به صورت آهک زنده یا شکفته، کاربرد دارد. به طور کلی، آهک واژهای است عمومی که برای شکلهای مختلف فیزیکی و شیمیایی آهک زنده، آهک هیدراته و آهک هیدرولیک که ممکن است پرکلسیم، منیزیمی یا دولومیتی باشد، بکار میرود. آهک پرکلسیم، منیزیمی و دولومیتی به ترتیب از سنگ آهک با مقدار اندک کربنات منیزیم (کربنات منیزم ۵-۰ درصد)، سنگ آهک منیزیمی با ۳۵-۵ درصد کربنات منیزیم و سنگ آهک دولومیتی حاوی ۴۶-۳۵ درصد کربنات منیزیم حاصل می آیند.
۲–۱–۱–۹–۵ آهک زنده یا آهک هوایی
آهک پرمایه ای که ۹۰ تا ۱۰۰ درصد اکسید کلسیم دارد و بخش عمده آن اکسید کلسیم یا اکسید کلسیم همراه با اکسید منیزیم است. این آهک بسیار زود شکفته میشود و در موقع شکفته شدن مقدار زیادی حرارت آزاد میکند و ازدیاد حجم آن در این موقع زیاد است. آهک زنده در مجاورت هوا خود را میگیرد و سفت میشود.
۳–۱–۱–۹–۵ آهک شکفته یا آهک هیدراته
پودر خشکی که از ترکیب اکسید کلسیم با آب به دست می آید. به طور عمده از هیدروکسید کلسیم، یا مخلوطی از هیدروکسید کلسیم و اکسید منیزیم یا هیدروکسیدمنیزیم و یا هردو ساخته میشود. آهک شکفته دی اکسیدکربن موجود در هوا را جذب میکند و به سنگ آهک تبدیل میشود.
۴–۱–۱–۹–۵ آهک هیدرولیک هیدراته (آهک آبی)
این نوع آهک از کلسینه شدن سنگ آهک حاوی سیلیس و آلومینا ساخته، در دمای نزدیک به ذوب حاصل میشود. به بیان دیگر، آهک کم مایه ای است که ۶۵ تا ۷۵ درصد اکسید کلسیم و ۲۵ تا ۳۰ درصد خاک رس دارد. به کندی شکفته میشود و افزایش حجم آن اندک است. از نظر ترکیب شیمیایی و گرفتن، بسیار شبیه به سیمان پرتلند است، ولی مقداری آهک زنده به حالت آزاد دارد و مقاومت آن از سیمان پرتلند کمتر و از آن دیرگیرتر است. نفوذ آب در ملات آن بیش از ملات سیمان است.
۵–۱–۱–۹–۵ آهک نیمه آبی
آهکی است که دارای ۷۵ تا ۸۵ درصد اکسید کلسیم و ۱۵ تا ۲۵ درصد خاک رس است. به تدریج شکفته میشود و حجم آن افزایش کمی دارد. مانند آهک آبی در زیر آب گرفته و سفت میشود، ولی مقاومت آن کمتر از آهک آبی است.
۲–۱–۹–۵ دسته بندی
۱–۲–۱–۹–۵ : آهک ساختمانی در انواع زیر دسته بندی میشود:
الف- آهک هیدراته هیدرولیکی، برای مصارف ساختمانی: کاربرد آهک هیدراته هیدرولیک عمدتاً در اندودکاری (لایه آستر و اندود زبره)، ملات و افزودنی اصلاح کننده بتن است و به دو دسته آهک هیدراته هیدرولیکی با کلسیم بالا و آهک هیدراته هیدرولیکی با منیزیم بالا تقسیم میشود:
آهک هیدراته هیدرولیکی با کلسیم بالا: آهکی که حاوی کمتر از ۵ درصد اکسید منیزیم است.
آهک هیدراته هیدرولیکی با منیزیم بالا: آهکی که حاوی بیش از ۵ درصد اکسید منیزیم است.
ب- آهک هیدراته پرداخت: آهک هیدراته پرداخت در لایه آستر، زیرکاری، روکش پرداخت، ساخت ملات و ماده افزودنی در بتن کاربرد دارد. این آهک بر حسب مقدار اکسیدهای غیر هیدراته و زمان شکل پذیری در دو گروه معمولی پرداخت و ویژه پرداخت قرار میگیرد.
پ- آهک هیدراته برای مصارف بنایی: این آهک بر چهار نوع هیدراته معمولی برای مصارف بنایی، هیدراته ویژه برای مصارف بنایی، هیدراته معمولی هوادار برای مصارف بنایی و هیدراته ویژه هوادار برای مصارف بنایی قرار میگیرد.
تفاوت آهک هیدراته ویژه و آهک هیدراته ویژه هوادار با آهک هیدراته معمولی و آهک هیدراته معمولی هوادار، عمدتًا در سرعت شکل پذیری و میزان آب نگهداری آب و محدودیت در مقدار اکسیدهای غیرهیدراته است.
کاربرد آهک هیدراته معمولی و ویژه در اندودکاری سیمانی (لایه آستر و اندود زبره)، تهیه ملات و ماده افزودنی بتن است.
علاوه بر موارد گفته شده در بالا در مواردی نیز که نیاز به خواص ذاتی آهک و متخلخل شدن آن است، میتوان از آهک هیدراته معمولی هوادار و ویژه هوادار استفاده کرد.
به طور کلی، افزودن آهک به ملاتهای سیمانی سبب میشود که خاصیت خمیری، کارآیی، میزان آب نگهداری، انعطاف پذیری و چسبندگی ملات به مصالح بنایی افزایش یابد.
ت- آهک زنده: آهک زنده به سه گروه فعال، نیمه فعال و کم فعال تقسیم میشوند. اگر بر اساس دستورالعمل استاندارد ۱۴۶۹۶ شکفتن آهک در کمتر از ۵ دقیقه اتفاق افتد آهک فعال و اگر در محدوده ۵ تا ۳۰ دقیقه باشد آهک نیمه فعال و درصورتیکه در زمانهای بیشتر از ۳۰ دقیقه باشد آهک کم فعال خواهد بود.
