۹-۴-۱-۱ تعاریف

۹-۴-۱-۱-۱رده میلگردهای فولادی:

عبارت است از عدد مقاومت مشخصه میلگرد بر حسب مگاپاسکال، که پس از حرف S می آید. رده های میلگردها عبارتند از: S240، S340، S400 و.S500

رده میلگردها باید در تمامی اسناد فنی (دفترچه های محاسبات، نقشه ها و…) قید شود.

۹-۴-۱-۱-۲کربن معادل فولاد: از رابطه زیر به دست می آید:

   

      (۹-۴-۱)   

در این رابطه C، Mn، Cr، V، Mo، Cu و Ni به ترتیب درصد هریک از عناصر کربن، منگنز، کرُم، وانادیم، مولیبدن، مس و نیکل در فولاد می باشد.

۹-۴-۱-۱-۳ بسته: عبارت است از دو یا چند کلاف میلگرد به هم بسته شده، و یا تعدادی میلگرد شاخه مستقیم هم قطر و هم شکل و با یک مشخصه.

۹-۴-۱-۱-۴ شماره ذوب: عدد نشان دهنده شماره فرآیند تولید هنگام ساخت فولاد است.

۹-۴-۱-۱-۵ بهر: عبارت است از تعدادی بسته یا مقدار معینی میلگرد هم قطر و هم شکل و با یک مشخصه که تحت شرایطی که یکنواخت فرض می شود تولید می گردد.

۹-۴-۱-۱-۶ محموله: عبارت است از تعدادی بسته میلگرد. مشخصه های همه بسته ها باید یکسان، ولی قطر آنها از یک بسته به بسته دیگر می تواند متفاوت باشد.

۹-۴-۱-۲طبقه بندی میلگردها از نظر روش ساخت

۱) فولاد گرمنورد شده

۲) فولاد سرد اصلاح شده، که براثر انجام عملیات مکانیکی نظیر پیچانیدن، کشیدن، نورد کردن یا گذرانیدن از حدیده، بر روی میلگردهای گرم نورد شده در حالت سرد به دست می آید.

۳) فولاد گرم اصلاح شده یا فولاد ویژه، که بر اثر انجام عملیات مکانیکی نظیر گرمایش و آب دادن، بر روی میلگردهای گرم نورد شده در حالت گرم به دست می آید.

۹-۴-۱-۳ طبقه بندی میلگردها از نظر مکانیکی

میلگردهای فولادی بر اساس مقاومت مشخصه آنها تقسیم بندی می شوند. انواع رده های میلگرد فولادی از نظر مکانیکی در جدول ۹-۴-۱درج شده است.

فولادهای فوق از نظر شکل پذیری به سه رده طبقه بندی می شوند:

۱) فولاد نرم (S240)، که منحنی تنش – تغییر شکل نسبی آن دارای پله تسلیم مشهود است.

۲) فولاد نیم سخت (S340) و (S400)، که منحنی تنش- تغییر شکل نسبی آن دارای پله تسلیم بسیار محدود است.

۳) فولاد سخت (S500)، که منحنی تنش – تغییر شکل نسبی آن فاقد پله تسلیم است.

 

جدول ۹-۴-۱رده بندی مکانیکی میلگردهای فولادی

رده از نظر سختی	طبقه بندی از نظر شکل رویه	Fyk (N/mm2)	Fsu (N/mm2)	علامت مشخصه در استانداردهای ملی ایران	رده
نرم	ساده	240	360	س 240	S240
نیم سخت	آجدار مارپیچ	340	500	آج 340	S340
نیم سخت	آجدار جناقی	400	600	آج 340	S400
سخت	آجدار مرکب	500	650	آج 500	S500

 

۹-۴-۱-۴ انواع شکل رویه

میلگردهای مصرفی از نظر شکل رویه به سه دسته طبقه بندی می شوند:

۱) میلگردهای با رویه صاف، یا میلگردهای ساده. این نوع رویه فقط در میلگرد S240 به کار برده می شود. این میلگردها فقط می توانند به عنوان میلگرد دورپیچ در اعضای سازه ای بتن آرمه یا در ساختمان های بتن آرمه به کار روند و استفاده از آنها به عنوان میلگرد سازه ای غیراز مورد فوق، در تمامی انواع ساختمان ها ممنوع است.

۲) میلگردهای با رویه آجدار، که سایر میلگردها را شامل می شود. آج عبارت است از برجستگی هایی به شکلهای متفاوت که به صورت طولی زاویه دار در هنگام نورد بر روی آن ایجاد می شود.

آجها از نظر شکل به صورت دوکی شکل (آج با مقطع متغیر) یا به صورت یکنواخت (آج با مقطع ثابت)، و از نظر امتداد به صورت مارپیچ یا جناقی می باشند.

۳) میلگردهای با رویه آجدار پیچیده، که از پیچانیدن میلگردهای آجدار به دست می آید. در این میلگردها، علاوه بر آج اولیه میلگرد، یک خط مارپیچ بر روی میلگرد نیز به چشم میخورد که هرچه میزان تابانیدن میلگرد بیشتر باشد گام این خط کمتر خواهد بود.

۹-۴-۱-۵مشخصات هندسی میلگردها

۹-۴-۱-۵-۱: سطح مقطع اسمی میلگردهای ساده، و سطح مقطع اسمی یا موثر میلگردهای آجدار از رابطه (2-4-9)به دست می آید:

   

                        (2-4-9)

۹-۴-۱-۵-۲: قطر اسمی میلگردهای ساده یا آجدار، از رابطه(3-4-9) به دست می آید:

   

  (3-4-9)

۹-۴-۱-۵-۳: تفکیک میلگردها از یکدیگر، به لحاظ هندسی، بر اساس قطر اسمی آنها صورت می گیرد. به عبارت دیگر، قطر اسمی، پارامتر هندسی مشخصه انواع میلگردها است.

۹-۴-۱-۵-۴: طول استاندارد میلگردهای شاخه ای به طور معمول ۱۲ متر است.

۹-۴-۱-۶ جوش پذیری

۱) جوش پذیری یا قابلیت جوشکاری میلگردها بر اساس مقدار کربن معادل آنها تعیین می شود. در صورتی که مقدار کربن معادل از ۰.۵۱درصد کمتر باشد میلگرد قابل جوشکاری است و هرچه این مقدار کمتر باشد قابلیت جوش پذیری فولاد بیشتر است. حداکثر کربن معادل مجاز انواع فولادها در جدول ۹-۴-۲آورده شده است. الکترود مناسب برای جوشکاری و نیز روش و ضوابط جوشکاری میلگردها بر اساس مبحث دهم مقررات ملی ساختمان تعیین می گردد.

جدول ۹-۴-۲ حداکثر کربن معادل مجاز انواع فولادها

S500	S400	S340	S240	نوع فولاد
*	*	0.50	–	حداکثر کربن معادل (%)

 

میلگردهای رده S400 وS500، بسته به میزان قطر و کربن معادل آنها، ممکن است به پیشگرم کردن در هنگام جوشکاری نیاز داشته یا نداشته باشند. حداقل دمای پیشگرم میلگردها نیز به قطر و کربن معادل آنها بستگی دارد. عملیات جوشکاری میلگردهای مصرفی در بتن در دمای زیر⸰ ۱۸- ممنوع است.

پس از پایان جوشکاری باید میلگرد به طور طبیعی سرد شده و به دمای محیط برسد. شتاب دادن به فرآیند سرد شدن میلگردهای جوش شده ممنوع است.

۹-۴-۱-۷ نشانه گذاری و بسته بندی میلگردها

میلگردهای S240، S340 و S400 با قطر(d_b £12mm ) به صورت کلاف و یا به صورت شاخه مستقیم با طول های مساوی بسته بندی می شوند. قطر کلاف میلگردهای کلاف باید حداقل 200برابر قطر میلگرد باشد.

میلگردهای S240، S340 و S400 با قطر( d_b ³ 14mm )، و نیز تمامی میلگردهای S500 فقط به صورت شاخه مستقیم با طول های مساوی بسته بندی می شوند.

بر روی شاخه های میلگردهای آجدار تولیدی، به صورت یک در میان باید علامت مشخصه ای حک شود تا از روی آن نام کارخانه سازنده و نوع میلگرد معلوم شود.

هر یک از بسته های میلگرد باید دارای حداقل دو پلاک فلزی باشد که بر روی هریک از پلاک های مزبور مشخصات (الف) تا (ح) زیر به صورتی خوانا حک و یا به صورتی که نتواند مخدوش شود، نوشته شده باشد:

الف- شماره بسته

ب- نوع میلگرد (س 240، آج 340،)

پ- نمره میلگرد (قطر اسمی بر حسب میلی متر)

ت- وزن بسته (بر حسب کیلو نیوتن)

ث- شماره ذوب یا بهر

ج- نشانه تأییدیه کنترل کیفیت از سوی کارخانه سازنده

چ- نام یا نشانه تجارتی کارخانه سازنده

ح- علامت استاندارد ملی ایران

۹-۴-۱-۸گواهینامه فنی

هر یک از محموله های بیش از 25000 کیلوگرم باید دارای گواهینامه فنی صادره از طرف تولیدکننده باشند و این گواهینامه می باید همراه محموله به مصرف کننده تحویل شود. قید موارد (الف) تا (ر)این بند در گواهینامه فنی الزامی است:

الف- نام و نشانی کارخانه سازنده

ب- شماره گواهینامه

پ- تاریخ صدور گواهینامه

ت- علامت مشخصه نوع میلگرد

ث- شماره ذوب یا بهر

ج- نمره (قطر اسمی) میلگرد

چ- طول اسمی شاخه ها

ح- تعداد بسته ها

خ- مشخصات فنی شیمیایی شامل ترکیبات شیمیایی و کربن معادل

د- مشخصات مکانیکی

ذ- رنگ انتخابی برای مقطع میلگرد

ر- نوع علامت حک شده و به کار رفته بر روی پلاک های الصاقی

۹-۴-۱-۹ضوابط حمل و نقل، انبارکردن و نگهداری

۱- میلگردهای فولادی را باید در محل های تمیز و عاری از رطوبت و گل و خاک و سایر آلودگی ها نگهداری کرد تا از زنگ زدگی و کثیف شدن سطح آنها جلوگیری شود.

۲- از هرنوع صدمه مکانیکی یا تغییر شکل پلاستیک، نظیر بریدگی و ضربه و…، می باید جلوگیری شود.

۳- میلگردهای پوسته شده باید ماسه پاشی و پس از برآوردن ضوابط مذکور در فصل دهم، مصرف شوند. رفع پوسته ها با استفاده از برس سیمی و سایر روش های مشابه مجاز نیست.

۴- میلگردها باید به روشی حمل و انبار شوند که دچار خمیدگی بیش از حد نشوند.

۵- میلگردها هیچگاه نباید به طور مستقیم بر روی زمین انبار شوند.

۶- میلگردها باید بسته به قطر و رده آنها، به صورت مجزا انبار شوند.

۷- میلگردهایی که هنوز بریده یا خم نشده اند باید به گونه ای انبار و نگهداری شوند که بر چسب و علامت کارخانه سازنده فولاد بر روی آنها قابل رویت باشد.

۸- میلگردها باید به نحوی تخلیه شوندکه هم به کارگران صدمه نزنند و هم خود صدمه نبینند.