۴-۷-۱-۱ ساختمان های مسکونی در گروه (م-۲)
۴-۷-۱-۱-۱: پس از در اصلی واحدهای مسکونی واقع در ساختمان های آپارتمانی، باید فضای ورودی مناسب داخلی با رعایت شرایط زیر و سایر ضوابط بیان شده در قسمت راههای دسترس و خروج تامین شود. در داخل واحدهای مسکونی تکی یا ویلایی نیز پیش بینی فضای ورودی با همین شرایط توصیه میشود:
آ- عمق آزاد و بدون مانع فضای ورودی حداقل 1.40 متر و مساحت لازم آن حداقل 2 مترمربع است.
ث- در قسمت ورودی واحد مسکونی به ویژه در اقلیمهای سرد و گرم و مرطوب، بهتر است دو در متوالی پیش بینی گردد که در این حالت »در« دوم از لحاظ اندازه ها باید با در اصلی دسترس و خروج منطبق باشد ولی از لحاظ ساختار، مقررات مربوط به درهای اتاقها ملاک عمل خواهد بود.
حداقل فاصله دو در متوالی چنانچه هردو، در یک جهت بگردند 2 متر و در صورتی که به سمت یکدیگر بگردند 2.80 متر است. در صورتی که قابل دسترس بودن واحد مسکونی برای افراد معلول الزامی نباشد، این اندازه ها را میتوان به ترتیب تا 1.60 و 2.20 متر کاهش داد.
ب- دسترسی به اتاقها وسایر فضاها در واحد مسکونی به جز انبار داخلی واحد، باید پس از عبور از قسمت ورودی یاد شده صورت گیرد. میتوان دسترسی به فضای بهداشتی را در دیوار مجاور در ورودی اصلی با فاصله حداقل 0.80 متر از آن در نظر گرفت. دسترسی فضاهای اصلی واحد مسکونی به یکدیگر نباید مستلزم عبور از این فضای ورودی باشد.
پ- در محل فضای ورودی لازم است قسمتی برای کفشکن و آویختن لباس به نحوی در نظر گرفته شود که اندازه های فضا را به کمتر از حداقل اعلام شده کاهش ندهد.
ت- همجواری ورودی و فضاهای دیگر در داخل تصرفهای مسکونی باید به نحوی صورت گیرد که دید بیگانه از در ورودی به فضاهای داخلی تصرف محدود گردیده و اشراف آنان به این فضاها به حداقل تقلیل یابد.
ث- در قسمت ورودی واحد مسکونی به ویژه در اقلیمهای سرد و گرم و مرطوب، بهتر است دو در متوالی پیش بینی گردد که در این حالت »در« دوم از لحاظ اندازه ها باید با در اصلی دسترس و خروج منطبق باشد ولی از لحاظ ساختار، مقررات مربوط به درهای اتاقها ملاک عمل خواهد بود.
حداقل فاصله دو در متوالی چنانچه هردو، در یک جهت بگردند 2 متر و در صورتی که به سمت یکدیگر بگردند 2.80 متر است. در صورتی که قابل دسترس بودن واحد مسکونی برای افراد معلول الزامی نباشد، این اندازه ها را میتوان به ترتیب تا 1.60 و 2.20 متر کاهش داد.
۴-۷-۱-۱-۲: در قرارگیری و جانمایی سایر فضاهای اصلی واحد مسکونی، رعایت شرایط زیر الزامیست: آ- دسترسی به اتاقهای مستقل اقامت در واحد مسکونی نباید مستقیماً از یک اتاق دیگر یا نشیمن عمومی و یا سالن باشد، مگر در موارد زیر:
آ-۱- در صورت وجود یک پیش ورودی یا فضای تقسیم مناسب که داخل فضای نشیمن عمومی یا سالن نباشد.
آ-۲- در واحد مسکونی دارای مساحت کمتر از 75 متر مربع با یک اتاق اقامت.
آ-۳- در واحد مسکونی دارای مساحت 75 مترمربع و بیشتر و یا دارای بیش از یک اتاق اقامت در صورتیکه مطابق مقررات قسمت ۴-۵-۲-۵ باشد و به عنوان اتاق الحاق شده در نظر گرفته شود که در این حالت یک اتاق مستقل محسوب نمیگردد.
در هر حالت نباید در صورت باز بودن در اتاق اقامت، دید مستقیم از فضای نشیمن عمومی یا سالن به قسمت خواب اتاق اقامت وجود داشته باشد.
ب- دسترسی به تنها فضای بهداشتی واحد مسکونی نباید مستقیماً از یکی از اتاقهای اقامت باشد. در ساختمان های دارای یک اتاق اقامت یا دارای مساحت کمتر از 75 مترمربع با حداکثر دو اتاق اقامت، میتوان فقط دسترسی به تنها حمام واحد مسکونی را از یکی از اتاقها قرار داد.
پ- در صورتی که از فضای نشیمن عمومی یا سالن، دید به داخل فضای بهداشتی وجود داشته باشد، استفاده از فضای بهداشتی توام مجاز نیست و باید فضایی به عنوان پیشورودی در آن تعبیه شود که با در از سایر قسمتهای آن جدا گردد. نصب کاسه روشویی در فضای پیشورودی مجاز است، مشروط بر آنکه در حرکت و دسترسی به سایر قسمتهای فضای بهداشتی اختلال ایجاد ننماید.
ت- کاربرد آشپزخانه دیواری در واحدهای مسکونی دارای مساحت 75 مترمربع و بیشتر، به صورتی که مستقیما به فضای نشیمن عمومی یا سالن باز باشند، مجاز نیست.
ث- طراحی و قرارگیری آشپزخانه های باز یا دیواری در واحدهای مسکونی دارای مساحت 75 مترمربع و بیشتر نباید به نحوی باشد که دید مستقیم از فضای نشیمن عمومی یا سالن به قسمتهای اصلی پخت و پز و کار آشپزخانه وجود داشته باشد.
۴-۷-۱-۱-۳: در ساختمان های گروه 1 تا 3 با تصرف مسکونی، حداقل عرض پله مستقیم 0.90 متر و حداقل عرض پلهای که دارای گردش یا پاگرد باشد، 1.10 متر است.
۴-۷-۱-۱-۴: در ساختمان های مسکونی گروه 4 تا 7، حداقل عرض پله مستقیم 1.10 متر و حداقل عرض قفسه پله ای که دارای پاگرد باشد، 2.40 متر است.
۴-۷-۱-۱-۵: در ساختمان های مسکونی گروه 8، اندازه های راه پله و قفسه آن بر اساس جمعیت متصرف و الزامات راههای خروج در مبحث سوم مقررات ملّی ساختمان تعیین میشود.
۴-۷-۱-۱-۶: حداقل پهنای الزامی راهروهای مستقیم و پلکانهای داخلی واحدهای مسکونی 0.90 متر است.
۴-۷-۱-۱-۷: در پلکانهای داخلی واحدهای مسکونی که قابل دسترس بودن آنها برای افراد معلول مطابق ضوابط مربوط الزامی نباشد یا پلکانهای دارای 4 پله و کمتر، نیازی به نصب میله دستگرد ندارند، در سایر موارد لازم است که حداقل در یک طرف آن ها میله دستگرد نصب شود. در این حالت، میله دستگرد تنها باید از بالاترین ارتفاع پله به پایینترین ارتفاع پله امتداد داشته باشد و نیازی به برگشتن انتهای میله دستگرد یا امتداد بیشتر از طول پله یا شیبراه ندارد.
۴-۷-۱-۱-۸: حداقل یکی از اتاقهای اقامت در هر واحد مسکونی با زیربنای 75 مترمربع و بیشتر، باید دارای مساحت حداقل 12.00 مترمربع با پهنای حداقل 2.70 متر باشد. در واحدهای مسکونی با زیربنای کمتر از 75 مترمربع، مساحت این اتاق نباید از 9 متر مربع و هیچ یک از اندازه های افقی آن از 2.50 متر کمتر باشد.
اندازه سایر فضاها و اتاقهای اقامتی در واحدهای مسکونی، بر اساس نحوه استفاده آنها مشخص شده و حداقل 2.40 متر است.
۴-۷-۱-۱-۹: در واحدهای مسکونی، ارتفاع هر اتاق اقامت با زیر بنای 12.00 متر مربع و بیشتر، باید در بیشتر از 50 در صد سطح آن و ارتفاع نشیمن یا سالن در بیشتر از 75 در صد سطح آن حداقل 2.60 متر باشد. در باقی سطح این فضاها و در تمام سطح سایر فضاهای اقامت، باید ارتفاع حداقل 2.40 متر تامین شود.
۴-۷-۱-۱-۱۰: فضای آشپزخانه مستقل یا باز واحد مسکونی که تنها برای پخت و پز استفاده میشود، باید حداقل 5.50 مترمربع مساحت داشته باشد. حداقل سطح زیربنای آزاد آن، خارج از سطح پیش بینی شده برای قفسه بندی، باید 2.75 مترمربع باشد.
۴-۷-۱-۱-۱۱: فضای آشپزخانه مستقل یا باز واحد مسکونی که برای پخت و پز و صرف غذا استفاده میشود، باید دارای زیربنای حداقل 7.50 مترمربع باشد.
۴-۷-۱-۱-۱۲: آشپزخانه مستقل یا باز در واحدهای مسکونی باید حداقل1.80 متر عرض داشته باشد. این اندازه برای آشپزخانه هایی که برای پخت و پز و صرف غذا استفاده میشوند باید حداقل2.15 متر باشد.
۴-۷-۱-۱-۱۳: در سرتاسر آشپزخانه دیواری واحدهای مسکونی باید فضای کار آزاد و عاری از اشیاء و لوازم ثابت به عرض حداقل 1/1 متر از لبه قفسه ها در نظر گرفته شود.
حداقل طول آشپزخانه دیواری واحدهای مسکونی 3.00 متر است.
۴-۷-۱-۱-۱۴: تمام آشپزخانه های مستقل در واحدهای مسکونی باید دارای نور و تهویه طبیعی مستقل باشند. در واحدهای مسکونی دارای زیربنای 75 متر مربع یا بیشتر و یا در تمام مواردی که فاصله دورترین نقطه آشپزخانه باز از پنجره فضای مجاور بیشتر از 7 متر است، تعبیه نور طبیعی مستقل برای این نوع آشپزخانه نیز الزامی است.
۴-۷-۱-۱-۱۵: در آشپزخانه هایی که به فضاهای اقامت خدمت رسانی میکنند، حداقل سطح بازشو تهویه باید یک شانزدهم سطح کف آشپزخانه باشد.
۴-۷-۱-۱-۱۶: سیستم تخلیه هوای آشپزخانه در واحدهای مسکونی ساختمان های گروه های 6، 7 و 8 باید با کنترل مرکزی یا کلید برق روشنایی آشپزخانه و یا کلید مستقل شروع به کار کند و در آشپزخانه های فاقد تهویه طبیعی، به سیستم برق اضطراری متصل باشد.
۴-۷-۱-۱-۱۷: در هر واحد مسکونی با زیربنای 75 مترمربع و بیشتر، باید فضای کافی و تاسیسات آب و فاضلاب لازم برای نصب حداقل یک کاسه مستراح فرنگی پیش بینی شود.
۴-۷-۱-۱-۱۸: هر فضای بهداشتی مستقل در واحدهای مسکونی که قابل دسترس بودن آنها برای افراد معلول الزامی نباشد، باید دارای حداقل 1.00 متر عرض و 1.20 متر طول باشد.
در فضاهای بهداشتی توام بدون وجود “در” میان آنها، مقدار 0.15 متر از حداقل طول فوق کاسته میشود.
درصورتیکه محدودهای به عنوان پیش ورودی در داخل فضای دوش مستقل پیش بینی شود یکی از ابعاد این فضای بهداشتی باید حداقل 1.50 متر باشد.
۴-۷-۱-۱-۱۹: ارتفاع حداقل فضاهای بهداشتی در واحدهای مسکونی در 80 درصد از سطح الزامی باید 2.20 متر باشد. درسقف شیبدار، ارتفاع کوتاهترین قسمت آن نباید از 2.05 متر کمتر باشد.
۴-۷-۱-۱-۲۰: در ساختمان های مسکونی، در صورتی که سطوح ساخته نشده زمین برای مصارف ضروری دیگری چون شیبراه و توقفگاه و راهها و جایگاه امدادرسانی طبق بند۴-۹-۱۰-۷ منظور نشده باشد، باید به صورت فضای باز عمومی متشکل از کاربردهایی همچون فضای سبز، آبنما و محل بازی کودکان استفاده شود.
۴-۷-۱-۱-۲۱: در ساختمان های مسکونی گروه های 6 ، 7 و 8، یا حیاط آنها، باید حداقل یک محل برای بازی کودکان و استقرار وسایل بازی در مشاعات منطبق با الزامات قسمت ۴-۵-۱۳-۳ در نظر گرفته شود.
۴-۷-۱-۱-۲۲: در تمام واحدهای مسکونی، در صورت عدم دسترسی مستقیم واحد به فضای باز، تعبیه حداقل یک فضای نیمه باز اختصاصی منطبق با مقررات قسمت ۴-۵-۷ الزامی است.
۴-۷-۱-۱-۲۳: در ساختمان های مسکونی گروه 3، احداث حیاط های محصور به صورت گودال باغچه، برای تأمین نور و تهویه فضاهای سکونت مشروط بر انطباق با مقررات تعیین شده در قسمت ۴-۵-۸-۴ مجاز است.
۴-۷-۱-۱-۲۴: در مواردی که فضاهای اقامت اصلی از دو تصرف مسکونی مستقل، از یک حیاط داخلی نور و هوا می گیرند، فاصله دیوارهای پنجره های مقابل آنها از هم نباید کمتر از 6 متر باشد.
۴-۷-۱-۱-۲۵: در مواردی که فضاهای آشپزخانه و اقامت از دو تصرف مسکونی مستقل و یا آشپزخانه های آنها از یک حیاط داخلی نور و هوا میگیرند، فاصله دیوارهای پنجره های مقابل آنها از هم نباید کمتر از 4 متر باشد.
۴-۷-۱-۱-۲۶: سایر الزامات عمومی تعیین شده برای فضاها، اجزاء و عناصر ساختمانها باید در طراحی و ساخت ساختمان های مسکونی نیز رعایت گردد.
۴-۷-۱-۲ هتلها، هتل آپارتمانها، متلها و مسافرخانه ها در گروه (م-۱)
در ساختمان هتلها، هتل آپارتمانها، متلها و مسافرخانه ها، علاوه بر رعایت ضوابط و الزامات تعیین شده توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، باید مقررات زیر نیز رعایت گردد:
۴-۷-۱-۲-۱: پس از در ورودی اتاقها، سوئیتها یا آپارتمانها، باید فضای ورودی مناسب داخلی با رعایت شرایط زیر و سایر ضوابط بیان شده در قسمت راههای دسترس و خروج تامین شود:
آ- عمق آزاد و بدون مانع فضای ورودی حداقل 1.40 متر و مساحت لازم آن حداقل 2 مترمربع است.
ب- در صورت وجود اتاقهای مستقل در داخل سوئیت یا آپارتمان موردنظر، دسترسی به آنها باید پس از عبور از قسمت ورودی یادشده صورت گیرد. میتوان دسترسی به فضای بهداشتی را در دیوار مجاور در ورودی اصلی با فاصله حداقل 0.80 متر از آن در نظر گرفت. دسترسی فضاهای یاد شده به یکدیگر نباید مستلزم عبور از این فضای ورودی باشد.
پ- در محل فضای ورودی لازم است قسمتی برای کفشکن و آویختن لباس یا نصب کمد دیواری به نحوی در نظر گرفته شود که اندازه های فضا را به کمتر از حداقل اعلام شده کاهش ندهد.
۴-۷-۱-۲-۲: دسترسی به اتاقهای مستقل اقامت نباید مستقیماً از یک اتاق دیگر باشد، مگر آنکه مطابق مقررات قسمت ۴-۵-۲-۵ باشد و به عنوان اتاق الحاق شده در نظر گرفته شود که در این حالت یک اتاق مستقل محسوب نمیگردد.
۴-۷-۱-۲-۳: در صورت وجود دو یا چند اتاق مستقل در سوئیت یا آپارتمان، بدون فضای بهداشتی اختصاصی برای هریک، دسترسی به تنها فضای بهداشتی آن سوئیت یا آپارتمان نباید فقط از یک اتاق باشد. در حالتی که حداکثر دو اتاق اقامت مستقل در سوئیت یا آپارتمان وجود داشته باشد و هر اتاق دارای فضای بهداشتی مستقل نباشد، میتوان تنها دسترسی به حمام را از یک اتاق اقامت قرار داد.
در هر حالت نباید دید مستقیم از هیچ اتاق یا فضای اصلی به داخل فضاهای بهداشتی بر قرار شود
۴-۷-۱-۲-۴: حداقل طول آبدارخانه دیواری سوئیتها و آپارتمانها بدون تجهیزات پخت، 1.80 متر و در آشپزخانه دیواری دارای تجهیزات پخت، 2.50 متر است.
