۱–۵–۱–۶ گروه بندی خطرپذیری:ساختمان ها و سایر سازه ها باید بنا بر میزان خطرپذیری جانی، سلامت و رفاهی که بر اساس میزان آسیب یا خرابی و با توجه به کاربری آنها مطابق جدول ۱-۱-۶ تعیین می شود، برای اعمال بار سیل، باد، برف، زلزله و یخ دسته بندی گردند. به هر ساختمان یا سیستم سازه ای بایستی بالاترین گروه خطرپذیری ممکن اختصاص یابد. حداقل نیروهای طراحی برای سازه ها باید براساس ضرایب اهمیت ارائه شده در جدول ۲-۱-۶ که از آن در سایر فصول این مبحث استفاده شده، تعیین گردد.
اختصاص گروهای خطرپذیری مختلف به یک ساختمان یا سیستم سازه ای برای انواع مختلف شرایط بارگذاری (برای نمونه، باد یا زلزله) امکان پذیر است.
۲–۵–۱–۶ گروه های خطرپذیری گوناگون:در صورتی که ساختمان یا سایر سیستم های سازه ای به قسمت هایی با سیستم های سازه ای مستقل تقسیم شده باشد، گروه بندی هر قسمت می تواند به صورت مستقل از هم انجام شود. در صورتی که سیستم های ساختمانی مانند خروجی های مورد نیاز، تاسیسات مکانیکی، یا موتور الکتریکی برای یک قسمت نیاز به گروه خطرپذیری بالاتری داشته باشد و وابسته به قسمت های دیگری از ساختمان که گروه خطرپذیری پایین تری دارند باشد، برای این قسمت ها نیز باید گروه خطرپذیری بالاتر درنظر گرفته شود.
۳–۵–۱–۶ مواد شیمیایی خطرناک، بسیار خطرناک و منفجره:ساختمان ها و سایر سازه هایی که محل نگهداری مواد شیمیایی و سمی خطرناک و بسیار خطرناک یا مواد منفجره می باشند، در صورتی می توانند در گروه خطرپذیری ۳ دسته بندی گردند که بتوانند با ارائه ارزیابی خطر انجام شده، به عنوان بخشی از برنامه جامع مدیریت خطرپذیری، به مرجع رسمی ساختمان نشان دهند که انتشار این مواد به اندازه و درجه ای نخواهد بود که منجر به ایجاد خطر برای عموم شود.
جدول ۱–۱–۶ گروه بندی خطرپذیری ساختمان ها و سایر سازه ها برای بار سیل، باد، برف، زلزله و یخ
|
÷گروه خطرپذیری
|
نوع کاربری ساختمان ها و سایر سازه ها |
|
۱ |
ساختمان ها و سایر سازه هایی که به عنوان تاسیسات ضروری طراحی می گردند و وقفه در بهره برداری از آنها به طور غیرمستقیم موجب افزایش تلفات و خسارات می شود مانند بیمارستان ها و درمانگاه ها، مراکز و تاسیسات آبرسانی، نیروگاه ها و تاسیسات برق رسانی، برج های مراقبت فرودگاه ها، مراکز مخابرات، رادیو و تلویزیون، تاسیسات انتظامی، مراکز کمک رسانی و به طور کلی تمام ساختمان هایی که استفاده از آنها در امداد و نجات موثر باشد. ساختمان ها و سایر سازه ها و تاسیسات صنعتی که خرابی آنها موجب انتشار گسترده مواد سمی و مضر برای محیط زیست در کوتاه مدت یا دراز مدت خواهد گردید. هرگونه ساختمان یا تاسیساتی که سازنده، پردازنده، فروشنده یا ترتیب دهنده مقادیری از مواد شیمیایی یا زباله های بسیار خطرناک با توجه به ضوابط قانونی موجود باشند که انتشار این مواد منجر به خطری برای عموم شود، مشمول این گروه خطرپذیری می باشد. سایر ساختمان ها و سیستم های سازه ای که برای حفظ عملکرد ساختمان های گروه خطرپذیری ۱ مورد نیاز می باشند.
|
|
۲ |
ساختمان ها و سایر سازه هایی که خرابی آنها منجر به تلفات جانی قابل توجه شود مانند مدارس، مساجد، استادیوم ها، سینما و تئاترها، استادیوم ها اجتماعات، فروشگاهای بزرگ، ترمینال های مسافری، یا هر فضای سرپوشیده ای که محل تجمع بیش از ۳۰۰ نفر زیر یک سقف باشد. ساختمان ها و سایر سازه هایی که جزو موارد گروه خطرپذیری ۱ نمی باشند لکن خرابی آنها خسارت اقتصادی قابل توجهی داشته یا باعث از دست رفتن ثروت ملی می گردد مانند موزه ها، کتابخانه ها و به طور کلی مراکزی که در آنها اسناد و مدارک ملی و یا آثار پر ارزش نگهداری می شود. ساختمان ها و سایر سازه ها و تاسیسات صنعتی که جزو موارد گروه خطرپذیری ۱ نمی باشند لیکن خرابی آنها موجب آلودگی محیط زیست و یا آتش سوزی وسیع می شود مانند پالایشگاه ها، مراکز گازرسانی، انبارهای سوخت و یا هرگونه ساختمان یا تاسیساتی که سازنده، پردازنده، فروشنده یا ترتیب دهنده مقادیری از موادی مانند سوختهای خطرناک، موادشیمیایی خطرناک، زباله های خطرناک و یا مواد منفجره باشند که با توجه به ضوابط قانونی موجود، انتشار گسترده این مواد سمی و مضر منجر به خطری برای عموم نمی شود (مطابق بند.۳-۵-۱-۶)
|
|
۳ |
کلیه ساختمان ها و سازه ای مشمول این مبحث که جزو ساختمان های عنوان شده در سه گروه خطرپذیری دیگر نباشند مانند ساختمان های مسکونی، اداری و تجاری، هتل ها، پارکینگ های طبقاتی، انبارها، کارگاه ها، ساختمان های صنعتی و غیره.
|
|
۴ |
ساختمان ها و سایر سازه هایی که خرابی آنها منجر به تلفات جانی و خسارات مالی نسبتاً کم خواهد شد مانند انبارهای کشاورزی و سالن های مرغداری. ساختمان ها و سایر سازه ای موقتی که مدت بهره برداری از آنها کمتر از دو سال است.
|
جدول ۲–۱–۶ ضریب اهمیت مربوط به گروه بندی خطرپذیری ساختمان ها و سایر سازه ها برای بارهای باد، برف، یخ و زلزله
|
گروه خطرپذیری مطابق جدول ۱–۱–۶ |
ضریب اهمیت بار لرزهای، Ie |
ضریب اهمیت بار باد، Iw |
ضریب اهمیت بار یخ Ii |
ضریب اهمیت بار برف، Is |
|
۱ |
۱.۴ |
۱.۲۵ |
۱.۲۵ |
۱.۲ |
|
۲ |
۱.۲ |
۱.۱۵ |
۱.۲۵ |
۱.۱ |
|
۳ |
۱ |
۱ |
۱ |
۱ |
|
۴ |
۰.۸ |
۰.۸ |
۰.۸ |
۰.۸ |
برای کاهش گروه خطرپذیری لازم است مالک یا بهره بردار ساختمان ها یا سایر سازه ای دارای مواد شیمیایی و سمی خطرناک و بسیار خطرناک یا مواد منفجره، برنامه جامع مدیریت خطرپذیری ارائه نماید که شامل حداقل سه بخش ارزیابی خطر، برنامه پیشگیری از خطر و برنامه پاسخ اضطراری باشد. به عنوان یک حداقل، ارزیابی خطر بایستی شامل گزارش بدترین سناریوی انتشار مواد موردنظر برای هر سازه به همراه ارائه اثرات بالقوه حاصله بر روی عموم جامعه باشد. به عنوان یک حداقل، بدترین حادثه محتمل بایستی شامل خرابی کامل (همزمان با انتشار تمام محتویات) یک مخزن، سیستم لوله ای، یا سایر وسایل، المان ها و سازه ای ذخیره کننده باشد. بدترین حادثه محتمل حداقل بایستی شامل انتشار مواد در طی طول دوره طراحی برای باد یا زلزله باشد. در این ارزیابی، بررسی میزان موثر بودن عوامل ثانویه برای کاهش اثرات حادثه نیز بایستی برمبنای فرض خرابی کامل منبع ذخیره اولیه انجام شود. اثرات خارج سایت بایستی بر اساس میزان جمعیت موجود در نواحی با پتانسیل آسیب تعریف شود. برای دستیابی به کاهش گروه خطرپذیری لازم است ارزیابی خطر انجام شده نشان دهد که انتشار مواد موردنظر در اثر وقوع بدترین حادثه ممکن منجر به خطر برای عموم و محیط زیست خارج از محدوده تاسیسات مورد نظر نخواهد شد.
به عنوان یک حداقل، برنامه پیشگیری از خطر باید شامل تمامی المان های پروسه جامع مدیریت ایمنی به نحوی که پیشگیری از حوادث با اعمال کنترل های مدیریتی بر نواحی کلیدی طراحی، ساخت، عملیات و نگهداری انجام شود. مخازن ثانویه مواد شیمیایی و سمی خطرناک و بسیار خطرناک یا مواد منفجره (شامل، البته نه محدود به، تانک آب با دیوار دوبل، موانع آب بند با ظرفیت کافی برای جلوگیری از ریزش مواد به هوا، خاک، آب زیرزمینی و سطحی) می توانند برای برنامه کاهش خطر انتشار مواد استفاده شوند. در صورتی که مخازن ثانویه تامین شده باشد، آنها باید برای تمام بارهای محیطی طراحی شوند. در نواحی مستعد طوفان و گردباد، اجرای روش هایی که قابلیت کنترل موثر اثرات باد بر عناصر سازه ای جهت جلوگیری از انتشار مواد حین و بعد از طوفان را داشته باشد، الزامی است.
به عنوان یک حداقل، برنامه پاسخ اضطراری شامل اطلاعرسانی عمومی، آمادگی اورژانس پزشکی برای آسیب های انسانی و روش هایی برای پاسخ اضطراری به انتشار مواد به صورت متناوب به خارج از محدوده تاسیسات می باشد. این برنامه باید شامل منابعی جهت ایجاد پتانسیل کشف عوامل ایجاد کننده حادثه نیز باشد.
