۴-۱۰-۱۴ اجرای لوله کشی

۱-۴-۱۰-۱۴ کلیات

الف) اجرای لوله کشی سیستم های گرمایی و سرمایی باید با رعایت الزامات مندرج در این قسمت از مقررات صورت گیرد.

ب) در اجرای لوله کشی باید به موضوع حفاظت لوله ها در برابر خرابی و آسیب دیدگی، خوردگی، یخبندان، جلوگیری از تراکم هوا در لوله ها، ضربه قوچ و همچنین صرفه جویی در مصالح و دستمزد کار، توجه شود.

 پ) لوله ها و دیگر اجزای لوله کشی نباید در تماس مستقیم با هر گونه مصالح ساختمانی قرارگیرد. ۱) دفن هرگونه لوله و دیگر اجزای لوله کشی در اجزای ساختمان، جز لوله کشی ترموپلاستیک و اتصال نوع جوشی در لوله کشی فولادی، مجاز نیست.

 ۲) در صورتیکه دفن قسمتی از لوله کشی در اجزای ساختمان، با تأیید، ضروری شود، باید امکان انبساط و انقباض و دسترسی به لوله ها فراهم باشد.

۳) در صورت دفن قسمتی از لوله یا اجزای دیگر لوله کشی، باید اقدامات حفاظتی لازم، برای جلوگیری از یخزدن و خوردگی لوله، به عمل آید.

۴) در لوله کشی فولادی، اگر اتصال از نوع دنده ای است، محل اتصال لوله به لوله، یا لوله به وصاله، نباید در اجزای ساختمان یا زیر کف آن دفن شود.

 ۵) در لوله کشی مسی، اگر اتصال از نوع وصاله فشاری است، محل اتصال لوله به وصاله، نباید در اجزای ساختمان یا زیر کف آن دفن شود.

۶) هیچ یک از شیرها، تله های بخار، لوازم اندازه گیری دما و فشار و مانند آنها، نباید در اجزای ساختمان دفن شود.

۷) اگر قطعه ای از لوله در بتن دفن می شود، باید پیش از بتنریزی لوله تحت آزمایش فشار قرارگیرد. لوله باید به هنگام بتنریزی زیر فشار کار سیستم مورد نظر باشد.

ت) لوله کشی باید طوری انجام شود که تخلیه آب همه قسمت های آن امکان داشته باشد.

 ۱) انشعاب از خط اصلی بخار و برگشت بخار چگالیده به طرف رایزرها یا مصرف کننده های طبقات بالاتر، باید از بالای تراز صفحه افقی محور لوله، و با اتصال 45 درجه یا بزرگتر باشد.

ث) در لوله کشی، باید امکان انبساط و انقباض لوله ها به کمک خم های انبساط، حلقه انبساط یا قطعه انبساط، فراهم شود.

۱) قطعه انبساط باید برای شرایط کار سیستم لوله کشی مناسب و مورد تأیید باشد.

 ج) لوله در عبور از دیوار، تیغه، کف یا سقف، باید در داخل غلاف قرارگیرد.

۱) در صورت عبور لوله از دیوار، کف یا سقف ضد آتش، که برای مقاومت معینی در برابر سرایت آتش طراحی شده است، فضای میان لوله و غلاف باید با مواد مقاوم در برابر آتش، به اندازه ای که برای جدار عبور لوله تعیین شده است، پر شود.

 چ) لوله و دیگر اجزای لوله کشی که دمای سطح خارجی آنها از 121 درجه سلسیوس بالاتر است، دست کم باید 25 میلی متر از مواد سوختنی فاصله داشته باشند.

ح) اگر قسمتی از لوله کشی در محوطه ساختمان یا در فضایی از ساختمان است که گرم نمی شود، باید با عایق گرمایی به ضخامت مناسب یا روش های مورد تأیید دیگر، در برابر یخ زدگی محافظت شود.

 خ) برای جلوگیری از انتقال ارتعاش و لرزش دستگاه ها به اجزای ساختمان، باید بر روی لوله ها، بست ها و آویزها در نقاط مناسب، لرزه گیر مورد تأیید نصب کرد.

د) در اتصال آب تغذیه از شبکه توزیع آب آشامیدنی به لوله کشی تأسیسات مکانیکی ساختمان، باید الزامات مندرج در »مبحث شانزدهم  تأسیسات بهداشتی« رعایت گردد.

۲-۴-۱۰-۱۴ تکیه گاه (بست)

 الف) لوله ها باید با تکیه گاه های مناسب و در موقعیت مناسب به اجزای ساختمان متصل شوند، به طوری که بدون تماس مستقیم لوله و دیگر اجزای لوله کشی با اجزای ساختمان، تکیه گاه ها بتوانند بارهای وارده از سیستم لوله کشی را تحمل کنند.

 ۱) لوله ها را باید به ترتیبی بست زد که انبساط و انقباض سیستم لوله کشی به آسانی امکان پذیر باشد.

ب) فاصله تکیه گاه ها باید به اندازه ای باشد که از وارد آمدن تنش بیش از حد مجاز به لوله و دیگر اجزای لوله کشی جلوگیری شود.

 ۱) در لوله کشی افقی فولادی و مسی، فاصله دو تکیه گاه مجاور نباید از مقادیر جدول (۱۴-۱۰-۷) بیشتر باشد.

جدول (۱۴-۱۰-۷): بیشینه فاصله دو تکیه گاه مجاور در لوله کشی افقی فولادی و مسی به متر

۲) در لوله کشی ترموپلاستیک، نوع بست و فاصله دو تکیه گاه مجاور باید طبق دستورالعمل سازنده تعیین شود.

 ۳) در لوله کشی فولادی قائم، فاصله دو تکیه گاه مجاور باید به اندازه ای باشد که تکیه گاه بتواند وزن لوله ها را تحمل کند. حداکثر فاصله دو تکیه گاه مجاور نباید از ارتفاع یک طبقه ساختمان بیشتر باشد.

 پ) تکیه گاه و بست لوله فلزی باید از جنس لوله باشد، تا از پدید آمدن اثر گالوانیک و خوردگی جلوگیری شود.

ت) اتصال تکیه گاه به اجزای ساختمان نباید به بریدن و ضعیف کردن اسکلت ساختمان منجر شود.

۳-۴-۱۰-۱۴ نصب شیر

الف) در نقاط زیر باید شیر قطع و وصل نصب شود:

 ۱) بر روی لوله های ورودی و خروجی به دستگاه ها و مخازن

۲) در دو طرف شیر فشارشکن، شیر تنظیم فشار، صافی و مانند آنها

۳) در پایین لوله های قائم

۴) بر روی لوله انشعاب از خط اصلی آب گرم کننده یا آب سردکننده، که به بخشی از ساختمان آب می رساند.

ب) شیر باید طوری روی لوله افقی نصب شود که محور دسته فرمان آن زیر تراز صفحه افقی که از محور لوله می گذرد، قرار نگیرد.

پ) در نقاطی که شیر فشارشکن نصب می شود، باید در خروجی شیر و نزدیک به آن، شیر اطمینان فشار نصب شود.

 ۱) ظرفیت شیر اطمینان و تنظیم فشار آن باید به اندازه ای باشد که فشار پایین دست شیر فشارشکن هیچگاه از فشار طراحی لوله و دیگر اجزای لوله کشی و دستگاه ها و مخازن پایین دست، بالاتر نرود.

 ۲) در ورود و خروج شیراطمینان، نصب شیر قطع و وصل مجاز نیست.

۳) لوله تخلیه شیراطمینان باید به طور مستقل و جداگانه تا نقطه تخلیه ادامه یابد. لوله تخلیه نباید از نوع انعطاف پذیر باشد. دهانه تخلیه لوله باید در نقطه ای قرارگیرد که احتمال خطر پاشش آب گرم یا بخار به افراد نباشد. قطر لوله تخلیه نباید از قطر دهانه تخلیه شیر کوچکتر باشد.

ت) شیرها باید در نقاطی از خطوط لوله کشی نصب شوند که در دسترس یا قابل دسترسی باشند، تا تعمیر و تنظیم آنها به آسانی امکان پذیر باشد.