۱۴-۱۲-۲ مخزن سوخت مایع

۱۴-۱۲-۲-۱: مخزن ذخیره و تغذیه سوخت مایع، علاوه بر الزامات مندرج در این فصل، باید با رعایت مقررات “شرکت ملّی نفت ایران” طراحی، ساخته و نصب شود.

۱۴-۱۲-۲-۲: در ساختمانی که تنها منبع انرژی گرمایی آن سوخت مایع است، گنجایش مخزن ذخیره آن باید دست کم معادل 20 درصد مصرف سالانه سوخت باشد.

۱۴-۱۲-۲-۳: مخزن سوخت مایع استوانه ای برای نصب دفنی یا روی زمین، در محوطه اختصاصی ساختمان یا در داخل ساختمان، باید مطابق یکی از استانداردهای جدول (۱۴-۱۲-۱) باشد.

 

جدول (۱۴-۱۲-۱): استانداردهای انتخاب مخازن ذخیره و تغذیه سوخت مایع استوانه ای

 

نوع مخزن	جنس مخزن	محل نصب	نوع استاندارد	استاندارد ملّی	استاندارد اروپائی	سایر استانداردها
مخزن ذخیره افقی	فولادی	دفنی	ویژگی ها	433	BS/EN 12285-1	UL142, UL58
		روی زمین	ویژگی ها		BS/EN 12285-2	—-
مخزن تغذیه مشعل	فولادی	روی زمین	ایمنی			UL 443
			ویژگی ها			UL 80
مخزن ذخیره افقی یا مخزن تغذیه مشعل	پشم شیشه مسلّح پلاستیکی	دفنی	ویژگی ها			UL1316
	پشم شیشه مسلّح پولی استر	دفنی	ویژگی ها			ASTM D4021

 

الف) استفاده از مخزن سوخت مایع، از نوع استوانه ای افقی، که طبق استانداردهای دیگر طراحی و ساخته شده باشد، به شرطی مجاز است که از نظر جنس، نوع ساخت و دیگر مشخصات فنی، مشابه استانداردهای مقرر شده در جدول (۱-۱۲-۱۴) و مورد تأیید باشد.

 ب) مخزن ذخیره یا تغذیه سوخت مایع، برای دسترسی و بازدید باید دریچه بازدید داشته باشد که در بالای مخزن قرار می گیرد. این دریچه در زمان بسته بودن باید کاملأ آب بند باشد.

پ) مخزن سوخت مایع غیرفلزی با کلیه اتصالات لوله کشی و دریچه دسترسی و بازدید آن، باید بصورت یک تکه ساخته شده باشد.

۱۴-۱۲-۲-۴: نصب مخزن دفنی

الف) مخزن زیرزمینی مدفون در ساختمان، یا در محوطه آن، باید طبق الزامات مندرج در این قسمت از مقررات نصب شود.

ب) در گودبرداری برای مخزن دفنی، باید احتیاط کرد که به پی های ساختمان های موجود آسیبی نرسد.

۱) اگر مخزن زیر ساختمان دفن می شود، باید در جایی قرارگیرد که بارهای وارده بر پی های ساختمان به آن منتقل نشود.

 ۲) زیر مخزن باید نسبت به پیِ ساختمان، خارج از خط 45 درجه ای باشد که از سطح باربرِ پی می گذرد.

۳) فاصله هیچ قسمت از مخزن تا دیوارهای زیرزمین ساختمان، حوضچه ها، تأسیسات ساختمان، و یا خط محدوده محوطه ساختمان (ملک)، نباید از 500 میلی متر کمتر باشد.

 پ) مخزن دفنی سوخت مایع باید بر روی پایه های محکمی نصب شود.

 ۱) حمل مخزن و قراردادن آن در گود باید به آرامی و احتیاط و با استفاده از قلاب های آن صورت گیرد. کشیدن مخزن روی زمین یا رهاکردن آن در گود مجاز نیست.

۲) اطراف مخزن باید با مواد غیرخورنده از قبیل ماسه شسته، خاک یا شن، که در محل به خوبی کوبیده شده است، به ضخامت دست کم 150 میلی متر، پر شود.

 ۳) روی مخزن باید دست کم به ضخامت 600 میلی متر با خاک پوشانده شود؛ یا آنکه پوشش خاک به ضخامت 300 میلی متر باشد و روی آن به ضخامت 100 میلی متر با بتن مسلح پوشانده شود.

 ۴) اگر مخزن دفنی در محلی که احتمال عبور وسایل نقلیه از روی آن می رود نصب شود، پوشش خاک روی مخزن باید دست کم 900 میلی متر باشد؛ یا آنکه پوشش خاک به ضخامت 450 میلی متر گرفته شود و روی آن به ضخامت 150 میلی متر با بتن مسلح پوشانده شود.

 ۵) برای جلوگیری از جمع شدن آبهای سطحی و نفوذ آن به داخل مخزن و یا سطوح خارجی آن، باید در کف چاهک دسترسی به دریچه آدم رو مخزن، لوله تخلیه آب پیش بینی شود.

 ت) سطوح خارجی مخزن فولادی دفنی باید با پوشش مقاوم در برابر اثر رطوبت و خورندگی خاک، حفاظت شود.

۱) مخزن فولادی دفنی باید اتصال زمین داشته باشد.

 ث) در صورت نصب مخزن در محلی که به سبب بالا بودن سطح آب زیرزمینی یا احتمال جریان سیل، امکان شناور شدن آن وجود دارد، باید با مهار کردن مخزن روی پیِ بتنی یکپارچه، از شناور شدن آن جلوگیری کرد.

 ج) همه لوله های مرتبط به مخزن دفنی باید از بالای مخزن به آن متصل شوند. ۱) مخزن دفنی باید به وسیله اندازه گیری سطح مایع داخل آن مجهز باشد.

 ۲) مخزن دفنی باید مجهز به لوله هواکشی باشد که فضای داخل مخزن را پیوسته به هوای آزاد خارج مربوط کند.

۱۴-۱۲-۲-۵ نصب مخزن در خارج از ساختمان و بر روی زمین

الف) در نصب مخازن بر روی زمین و در محوطه اختصاصی ساختمان و یا روی بام آن، باید الزامات مندرج در این قسمت از مقررات اجرا شود.

۱) اگر مخزن بر روی زمین نصب می شود، گنجایش آن نباید از 2500 لیتر بیشتر باشد.

 ۲) اگر چند مخزن به طور موازی بر روی زمین نصب می شوند، گنجایش کلی آنها نباید از 2500 لیتر بیشتر باشد.

۳) اگر مخزن روی بام زیرزمین یا روی بام پایین ترین طبقه نصب می شود، گنجایش آن نباید از 240 لیتر بیشتر باشد.

ب) مخزن روی زمین باید در محل مناسب و حفاظت شده نصب شود.

۱) مخزن باید در محلی نصب شود که در معرض ضربات فیزیکی قرار نداشته باشد.

۲) مخزن باید در برابر عوامل جوی (رطوبت هوا، باران، برف، باد و جزآنها) محفوظ باشد.

۳) فاصله مخزن از خط محدوده محوطه اختصاصی ساختمان (ملک)، دیوار خارجی ساختمان و یا راه های عمومی، نباید از مقادیر جدول (۱۴-۱۲-۲) کمتر باشد.

 

جدول (۱۴-۱۲-۲): کمترین فاصله مخزن روی زمین از ساختمان و محدوده محوطه (ملک)

گنجایش مخزن	تا 1000 لیتر	1001 تا 2500 لیتر
کمینه فاصله تا نزدیکترین ساختمان و راه عمومیِ در مجاورت ملک	3 متر	3 متر
کمینه فاصله تا محدوده محوطه ساختمان (ملک)	3 متر	5 متر

 

۴) فاصله مخزن سوخت مایع از مخزن گاز مایع نباید کمتر از 6 متر باشد.

 پ) مخزن سوخت مایع که بر روی زمین خارج از ساختمان قرار می گیرد، باید روی پیِ مستحکم بتنی یا دیگر مواد ساختمانی غیرسوختنی، به طور مطمئن و استوار نصب شود.

ت) مخزن روی زمین باید مجهز به وسیله ای برای اندازه گیری مقدار مایع داخل آن باشد.

 ث) مخزن روی زمین باید به لوله پرکن، لوله هواکش و شیر تخلیه مجهز باشد.

 ۱) قطر اسمی لوله هواکش باید دست کم با مقادیر جدول (۱۴-۱۲-۳) برابر باشد.

 ۲) دهانه لوله پرکن باید در جایی قرارگیرد که انتقال سوخت مایع به داخل مخزن به آسانی امکان پذیر باشد.

۳) شیر تخلیه باید در زیر مخزن قرار گیرد.

ج) فقط یک مخزن به گنجایش حداکثر 2500 لیتر، یا دو مخزن که گنجایش کل آنها بیش از 2500 لیتر نباشد، می تواند به عنوان مخزن تغذیه مستقیماً به مشعل دستگاهِ با سوخت مایع وصل شود.

۱) این دو مخزن ممکن است با لوله به هم متصل شوند و لوله پرکن و هواکش مشترک داشته باشند.

۲) درصورت نصب موازی دو مخزن به ترتیبی که در (۱) مقرر شده، این دو مخزن باید روی یک پیِ مشترک نصب و با قطعات فولادی به هم مهار شوند، به طوری که سطح بالای دو مخزن در یک تراز قرار گیرد. فاصله دو مخزن نباید از 900 میلی متر کمتر باشد.

 چ) درصورتیکه ضرورت نصب مخزن سوخت مایع با گنجایش بیش از 2500 لیتر در محوطه ساختمان و روی زمین مورد تأیید قرارگیرد، تعیین گنجایش، نوع ساخت و چگونگی نصب آن باید برابر الزامات مندرج در NFPA 31 و مورد تأیید “شرکت ملّی نفت ایران” باشد.

 ۱۴-۱۲-۲-۶ نصب مخزن داخل ساختمان

الف) مخزن تغذیه سوخت مایع باید طبق الزامات مندرج در این بخش در داخل ساختمان (روی کف طبقات) نصب شود. این مخزن ممکن است محصور یا غیرمحصور باشد.

۱) مخزن محصور در فضای بسته و جداگانه ای قرار دارد که با جدارهای دست کم 3 ساعت مقاوم در برابر آتش، از بقیه فضاهای ساختمان جدا شده است.

ب) مخازن غیرمحصور

 ۱) اگر مخزن غیرمحصور در طبقه ای غیر از زیرزمین یا پایین ترین طبقه ساختمان و در محلی با جدارهای غیر مقاوم در برابر آتش قرار می گیرد، گنجایش آن نباید از 40 لیتر بیشتر باشد.

 ۲) اگر مخزن در طبقهای غیر از زیرزمین و یا پایین ترین طبقه ساختمان و در محلی با جدارهای دست کم دو ساعت مقاوم در برابر آتش قرار می گیرد، گنجایش آن نباید بیشتر از 240 لیتر باشد.

 ۳) گنجایش یک مخزن یا کل گنجایش دو مخزن که یک مشعل را تغذیه می کند و در زیرزمین یا پایین ترین طبقه ساختمان که جدارهای آن دست کم دو ساعت در برابر آتش مقاوم است قرار می گیرد، نباید از 2500 لیتر بیشتر باشد.

 ۴) گنجایش کل چند مخزن که چند مشعل را تغذیه می کنند نباید از 5000 لیتر بیشتر باشد، مگر آنکه هر مخزنِ با گنجایش 2500 لیتر یا کمتر و مشعل متصل به آن، با دیوارهای دست کم دو ساعت مقاوم در برابر آتش، از دیگر مخازن جدا شده باشد.

۵) دو مخزن مقرر در (۳)، ممکن است با لوله به هم مرتبط شوند و لوله های پرکن و هواکش مشترک داشته باشند.

 ۶) فاصله مخزن تغذیه غیرمحصور با مشعل دستگاه باید دست کم دو متر باشد.

 ۷) دهانه انتهای لوله های پرکن و هواکش مخزن باید در خارج از ساختمان قرارگیرد.

 ۸) قطر اسمی لوله هواکش مخزن باید دست کم برابر مقادیر جدول(۱۴-۱۲-۳) باشد.

 ۹) مخزن باید روی پیِ بتنی یا دیگر مواد ساختمانی غیرسوختنی، به طور مطمئن و استوار نصب شود، چنانکه امکان جابجا شدن، لغزیدن و یا غلتیدن نداشته باشد.

۱۰) مخزن باید مجهز به وسیله ای برای اندازه گیری مقدار مایع داخل آن باشد. برای اندازه گیری مقدار مایع داخل مخزن، استفاده از لوله شیشه ای سطح نما یا لوله پلاستیکی مجاز نیست.

۱۱) اتصال تخلیه مخزن باید در پایین ترین نقطه زیر مخزن قرارگیرد و مجهز به شیر قطع و وصل بدون نشت باشد.

 ۱۲) مخزن غیرمحصور باید با ابعاد و گنجایشی انتخاب شود که جابه جایی آن، به عنوان یک واحد، از ورودی ساختمان تا محل نصب، امکان پذیر باشد.

پ) مخازن محصور

 ۱) مخزن سوخت مایع با گنجایش بیش از 2500 لیتر که در داخل ساختمان قرار می گیرد، باید در محل جداگانه و محصور نصب شود.

 ۲) دیوارها، کف و سقف اتاقک محل نصب مخزن باید دست کم سه ساعت در برابر آتش مقاوم باشد. دربِ ورودی این اتاقک باید ضد آتش باشد و به خارج از ساختمان باز شود.

۳) اتاقک محل نصب مخزن نباید به فضای داخلی ساختمان راه داشته باشد.

 ۴) مخزن محصور باید طوری نصب شود که از اطراف، بالا و پایین، همه سطوح آن قابل بازرسی و تعمیر باشد.

۵) همه لوله های ورودی و خروجی مخزن باید از بالای مخزن به آن متصل شوند.

۶) سوخت مایع باید به کمک پمپ از مخزن محصور به مشعل دستگاه منتقل شود.

۷) دهانه لوله پرکن و لوله هواکش مخزن باید در خارج از ساختمان قرار گیرد.

 ۸) قطر اسمی لوله هواکش مخزن باید دست کم برابر مقادیر جدول (۱۴-۱۲-۳) باشد.

۹) مخزن باید به وسیله ای برای اندازه گیری مقدار مایع داخل آن مجهز باشد.

۱۰) اتاقک مخزن محصور باید امکان تعویض هوای کافی داشته باشد.