صوت از ارتعاش به وجود میآید و در هوا یا هر محیطی که کم و بیش ارتجاعی باشد، انتشار مییابد. یک جسم لرزان بخشی از انرژی خود را به شکل امواج صوتی به محیط پیرامون خود منتقل میکند. انرژی صوتی به صورت تغییر در فشار هوا به شکل مثبت یا منفی عمل میکند. (شکل ۲-۱۹-۲ (الف))
شکل ۲-۱۹-۲ (الف): منحنی نمایش یک موج صوتی ساده
امواج صوتی با سرعت حدود 344 متر بر ثانیه در شرایط متعارفی در هوا انتشار مییابند، هنگامی که این لرزشها به پرده گوش برخورد میکنند، توسط یک دسته از استخوانهای واقع در گوش میانی تقویت شده و به پایانههای عصبی اندام حس شنوایی واقع در گوش داخلی منتقل میشوند و از آنجا به مغز راه مییابند. هر ارتعاشی که موجب نوسان کامل یک ذره شود، یک سیکل[2] نامیده میشود، تعداد سیکل در ثانیه را تواتر یا فرکانس[3] نامیدهاند و واحد آن هرتز[4] میباشد.
منحنی یک صدای ساده به صورت سینوسی بوده و به شکل ۲-۱۹-۲ (الف) نمایش داده میشود. زمان نوسان کامل یک ذره یعنی T را زمان تناوب یا پریود نامند و بین این زمان و فرکانس رابطه
برقرار است.
هر صدایی مانند صدای انسان، موسیقی و دیگر اصوات، ساده، یعنی تک فرکانس نیست، بلکه ترکیبی از فرکانسهای گوناگون بوده و میتواند مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. (شکل ۲-۱۹-۲ (ب))
شکل ۲-۱۹-۲ (ب) : منحنی نمایش ارتعاشی که در اثر سر و صدای محیط ایجاد میشود.
احساس شنوایی انسان و یا بلندی ظاهری صوتی که توسط گوش درک میشود، به هر دو عامل شدت و فرکانس ارتعاشها بستگی دارد.
[1]. Nature of sound
[2]. Cycle
[3]. Frequency
[4]. Hertz = HZ